Wortelen
De wortel is lid van de schermbloemen en is – hoe kan het ook anders – een wortelgewas. Het is de meest gegeten groente in België. In Nederland spreekt men eerder van een ‘peen’, maar zowel Belgen als Nederlanders hebben het over eenzelfde variant: de oranje wortel.
Formaat, vorm en kleur van wortels hangt af van het ras: wortels kunnen kort, middellang of lang zijn, kegelvorming of cilindrisch en de kleur varieert van bleekoranje tot dieprood. De kern van de wortel is harder, steviger en vezeliger dan de rest.
De wortel is een tweejarig gewas. Het eerste jaar worden reserves opgeslagen in de verdikte hoofdwortel. Het tweede jaar worden die aangewend om bloemen te vormen.
De wortel is het hele jaar door beschikbaar. Door te kiezen voor verschillende zaaidata en verschillende rassengroepen kun je een groot deel van het jaar wortelen oogsten. Je vindt een viertal types: wortelen in bos, zomerwortelen, winterwortelen (bewaarwortelen) en ronde wortelen.
Hoe bewaren?
Vroege wortels kun je slechts een korte tijd op een koele plaats bewaren. Winterwortelen kun je daarentegen heel goed bewaren, tot in juni. Algemene voorwaarden voor een goede bewaring zijn een lage temperatuur, die echter niet onder nul gaat, een hoge luchtvochtigheid tegen uitdroging en voldoende ventilatie tegen schimmelvorming. De wortelen moeten gezond en ongewassen zijn. Het loof draai of snijd je eraf.
- Heb je (winter)wortels in de tuin staan, dan kun je ze ter plaatse bewaren als je ze met stro afdekt. Winterwortels kun je inkuilen of inkisten.
- Gekochte wortels bewaar je gemakkelijk een maand in de groentelade van de koelkast. Jonge wortels zijn fragieler en kun je daarom maximaal twee weken bewaren. Nadat je ze gekuist, gesneden en geblancheerd hebt, kun je ze invriezen. Bewaar wortelen nooit bij fruit of groenten die veel ethyleen produceren zoals peren, appels, mango's, tomaten en aardappelen, want dan worden ze sneller oud en bitter. Verse wortels zijn feloranje en hebben frisgroen loof. Zijn ze aan de bovenkant nog wat groen, dan zijn ze nog niet helemaal rijp.
Wortels zijn rijk aan vezels, pectine en lignine. Ze bevatten mineralen als kalium, natrium en calcium. Het belangrijkst is echter het hoge gehalte aan bètacaroteen, dat in het lichaam wordt omgezet naar vitamine A. De oranje kleur wijst overigens op die rijkdom aan bètacaroteen. Vitamine A speelt een sleutelrol in de bescherming van het gezichtsvermogen en de huid; ze is eveneens belangrijk als antioxidant en als versterkend element voor het immuunsysteem.
Schraap wortels in plaats van ze te schillen, omdat de meeste vitaminen zich vlak onder de schil bevinden. Doe dit vlak voor je ze verwerkt omdat anders de vitaminen verdwijnen door contact met de lucht. Je kunt wortels zowel rauw als warm eten. Geraspte rauwe wortel kun je met citroensap besprenkelen om verkleuring te voorkomen. Wortel is een veelzijdige groente die je aan bijna elk gerecht kunt toevoegen.
Ontdek heerlijke recepten
De seizoenskalender van Velt bestaat ook als handige download. Ideaal om in je keuken op te hangen of in de boodschappenmand mee te nemen.
Ecologisch kokerellen doe je samen met Velt
Bij Velt blijft geen enkele ecokok op zijn/haar honger zitten. Als lid van Velt:
- ontvang je het tijdschrift Seizoenen bomvol kooktips,
- volg je kookworkshops met korting,
- koop je onze kookboeken met voordeel