Fruitbomen en -struiken leveren heel wat voordelen op, voor de mens en de natuur: 

  • Ze brengen verkoeling tijdens hittegolven, voorkomen wateroverlast, verbeteren de luchtkwaliteit en verhogen de biodiversiteit (schuilplaats voor dieren, nectar voor bijen).
  • Ze hebben een belangrijke belevingswaarde voor de mens: mooie ruikende bloesems in de lente, een koele schaduwplek in de zomer, een scherm of speelboom…
  • Fruit dat je zelf (ecologisch) teelt, is veel gezonder dan het fruit van de winkel.

Welk fruit plant je best ?

Alles begint bij de keuze van een fruitboom of -struik op maat van jou en jouw tuin. Je kiest namelijk voor meer dan louter een fruitsoort. Heb je een geschikte standplaats? En heb je de juiste (combinatie van) rassen? Je denkt hier het best goed over na voor je een boom of struik plant.

Wil je één of meerdere fruitbomen in jouw tuin, dan heb je voldoende plaats nodig. De meeste fruitbomen zijn beschikbaar in verschillende maten: laagstammen zijn geschikt voor kleine tuinen, halfstammen voor grotere tuinen en hoogstammen voor zeer grote ruimtes. Op de onderstaande afbeelding zie je de afmetingen van een hoogstam, halfstam en laagstam.

Image
Doorsnee fruitbomen

Heb je weinig plaats maar wil je toch fruitbomen, dan kun je kiezen voor leifruit tegen de muur of gevel of voor een fruithaag. De fruitsoorten die hiervoor het meest geschikt zijn appel en peer. Je kunt ook abrikozen en perziken leiden, mits ze op een zonnige zuidgerichte muur staan. In principe kun je ook kersen en pruimen leiden, maar het komt minder vaak voor. Leifruitbomen produceren evenveel als laagstammen maar vragen een zeer specifieke en intensieve snoei. Een fruithaag is eenvoudiger te snoeien en bestaat uit dicht op elkaar staande laagstammen.

Heb je een klein balkon of minder dan een vierkante meter plaats? Kies dan voor kleinfruit of plant een kolomboom. Een kolomboom heeft één stam, zonder takken, en behoeft geen snoei. In de handel vind je kolomvormen voor appel, peer, kers en pruim. De echte kolombomen zijn echter kolomappels. Fruitstruiken zoals framboos, aalbes, braam, maar ook honingbes en blauwe bes, zijn gemakkelijk te telen in pot. Heb je een gevel die gericht is op het zuiden en niet langs een te drukke baan ligt? Dan kun je een gevelplant overwegen. Zo benut je de verticale ruimte. In de stad zijn druif of kiwi(bes) uitstekende gevelplanten.

Image
Oost-Indische kers onder fruitboom
Foto: Jolijn Degrande


Buiten de beschikbare ruimte, zijn er ook nog andere criteria waar je rekening mee moet houden bij het kiezen van een fruitboom of -struik, namelijk belichting, bestuiving, oogstperiode, gebruik en natuurlijk ook de smaak.

Meer info:

Waar vind je ecologisch plantgoed? 

Bij boomkwekerijen kun je terecht voor de meest courante rassen kleinfruit en fruitbomen. Je kiest best kwaliteitsvol plantgoed van een boomkweker uit jouw buurt, hij weet welke fruitrassen goed gedijen in jouw streek. Voor oude rassen of minder bekende soorten, kun je terecht bij gespecialiseerde kwekers en liefhebbers.

In plaats van plantgoed te kopen, kun je ook proberen om ze zelf te maken. Planten kun je ofwel generatief vermeerderen, uit zaad , ofwel vegetatief vermeerderen via verschillende technieken: afleggen, marcotteren, enten, stekken en occuleren.

Image
Fruitboom enten
Een fruitboom enten
Foto: Jolijn Degrande

Hoe en wanneer plant je een fruitboom? 

Zodra je weet welk fruit je waar wilt en kwaliteitsvol plantgoed gekocht hebt, volgt het planten. Deze stap doe je maar één keer. Plant op het juiste moment, voorzie voldoende ruimte en zorg voor een goede nazorg. 

Fruitbomen kun je planten van november tot eind maart, wanneer ze in rust zijn. Kies voor het planten een rustige, bewolkte dag. Vermijd vorst en plant nooit na dagen van onophoudelijke regen wanneer de bodem volledig met water verzadigd is. Na het planten, is het ook belangrijk dat je jouw boom of -struik de nodige zorg geeft: van mulchen, snoeien tot het beschermen tegen ziekten en plagen.

Hoe en wanneer oogst je fruit?

Wanneer jouw fruitboom of -struik fruit begint te dragen, is het tijd om te oogsten. Oogst het fruit als het plukrijp is, met de juiste pluktechniek en het juiste gereedschap, zodat je er ten volle van kunt genieten. Goed plukken is heel belangrijk. Voor de boom, maar ook voor een goede bewaring en kwaliteit van de oogst. Beschadigd fruit is gevoeliger voor aantasting door schimmels, en is daardoor niet meer geschikt voor bewaring.

Heb je zoveel oogst dat je niet alles meteen kunt opeten? Door de oogst op de juiste manier te bewaren of verwerken heb je er nog lang plezier van. Appels kun je gemakkelijk tot sap persen bij een mobiele fruitpers.  

Onze sponsors

Ontvang onze nieuwsbrief