Een goede bestuiving voor jouw fruitbomen

Ook al zijn bloesems van fruitbomen in de lente wondermooi, met bloesems alleen maak je geen fruit. Als je fruit aan de bomen wilt, is bestuiving onontbeerlijk. Mannelijk stuifmeel van een bloem komt daarbij terecht op de vrouwelijke stamper van een andere bloem. Het stuifmeel kiemt er en bevrucht de vrouwelijke bloem. En zo ontstaan er vruchten aan jouw fruitboom of -struik.

Voor een goede bestuiving hoef je zelf niets te doen. De bijen en de wind doen het werk. Je moet er alleen voor zorgen dat je de juiste combinatie van fruitrassen beet hebt, want niet alle rassen bestuiven elkaar. En je moet jouw tuin aantrekkelijk maken voor bestuivers.

Juiste combinatie voor een goede bestuiving

Je hebt zelfbestuivende, kruisbestuivende en partenocarpe soorten.

• Veel appels, peren, kersen, pruimenrassen, kiwi’s en honingbessen zijn kruisbestuivend. Ze vormen uitsluitend vruchten na kruisbestuiving. Dit wil zeggen dat ze stuifmeel van eenzelfde fruitsoort, maar van een ander fruitras nodig hebben om vruchten te vormen.
• Alle krieken, perziken, abrikozen, mispels, moerbei en andere fruitstruiken zijn zelfbestuivend. Van deze fruitsoorten heb je maar één exemplaar nodig voor een succesvolle bestuiving. Sommige appels, peren, kersen en pruimen vallen ook onder deze categorie.
• Andere fruitsoorten, zoals druiven of vijgen, kunnen ook parthenocarp zijn. Ze vormen vruchten zelfs als er geen bestuiving plaatsvond. Let wel op, ook al is zelfbestuiving of parthenocarpie mogelijk, vruchten die het resultaat zijn van kruisbestuiving zijn altijd van betere kwaliteit. Sommige fruitsoorten zoals de Amerikaanse blauwbes hebben een betere vruchtzetting na kruisbestuiving.

Zelfbestuivende of parthenocarpe rassen/
soorten

• Appel: James Grieve, Keuleman, Reine des Reinettes, Santana, Notarisappel
• Peer: Beurré Hardy, Louise Bonne d’Avranches, Beurré Lebrun, Durdondeau, Bruine Kriekpeer, Clapp’s Favourite, Conference, Dubbele Flip, Jefkespeer, Légipont, Triomphe de Vienne, Nashipeer
• Pruim: Anna Späth, Belle de Louvain, Mirabelle de Nancy, Opal, Prune de Prince, Queen Victoria, Reine Claude d’Ouillins
• Kers: Lapins, Meikers, Sunburst
• Perziken
• Krieken
• Abrikozen
• Mispels
• Moerbei
• Fruitstruiken (uitz. +- Amerikaanse blauwbes)
• Vijg
• Druif

Kruisbestuivende rassen/soorten

• Appel: Alkmene, Elstar, La Paix, President van Dievoet, Radoux, Reinette Evagil, Sterappel, Winston, Topaz
• Peer: Bronzée d’Enghien, Catillac, Comtesse de Paris, Doyenné de Comice, Jeanne d’Arc, Olivier des Serres
• Pruim: Bleue de Belgique, Belle de Thuin, Reine Clause s’Althan, Sanctus Hubertus, Reine Clause Crottée
• Kers: Koria, Hedelfinger Riesenkirche, Early Rivers, Bigarreau Napoleon, Regina
• Kiwi (uitz. Boskoop)
• Honingbes

Welke rassen kunnen elkaar bestuiven?

Voor een goede bestuiving is de bloeitijd cruciaal. Als twee rassen elkaar moeten bestuiven, moeten ze een overlappende bloeitijd hebben. Er zijn vroege en late bloeiers. In rassentabellen vind je wanneer een bepaald fruitras bloeit en welke rassen elkaar kunnen bestuiven. Vraag ook altijd aan de boomkweker bij wie je fruitbomen koopt of de rassen elkaar bestuiven.

Veel kwekers raden aan om één ras te planten dat een ‘goede bestuiver’ is. Deze rassen produceren veel stuifmeel en hebben een lange bloeitijd die overlapt met de meeste rassen. Zet je een goede bestuivende appelboom, zoals een James Grieve, tussen jouw andere appelbomen, dan kan hij zowel zichzelf als de andere bomen bestuiven.

Trek bestuivers aan

De meeste fruitbloesems worden door bijen bestoven. De bloemen trekken de bijen aan die in hun zoektocht naar nectar van bloem tot bloem vliegen en zo het stuifmeel van de bloemen van de ene boom op de bloemen van een volgende boom deponeren. Honingbijen zijn de bekendste bijen, maar ook hommels en solitaire bijen bestuiven jouw fruitbomen succesvol. Deze insecten komen vanzelf in jouw tuin, als ze voldoende voedsel, water en een schuilplaats vinden.

• Plant voorjaarsbloeiers in de buurt van jouw fruitboom. Die bieden nectar en stuifmeel aan bestuivers in het vroege voorjaar, wanneer de voedingsbronnen schaars zijn. Zo zullen ze het al voor de bloei van jouw fruitboom naar hun zin hebben in jouw tuin.
• Voorzie ook genoeg water in de tuin. Solitaire bijen gebruiken het immers om de modder te maken waarmee ze hun nestplaatsen afsluiten.
• Een overwinteringsplaats voor solitaire bijen maak je bijvoorbeeld door holle stengels samen te binden of in een blik of doos te bundelen. Je weet dat het hotel ‘bewoond’ is als de gaatjes afgesloten zijn met modder. De solitaire bij heeft er dan eitjes in gelegd die de volgende lente zullen uitkomen.

Image

Tips voor een kleine stadstuin

Past er maar één boom in jouw stadstuin of op het balkon? Kies dan voor een zelfbestuivend ras. Of spreek met buren af om samen rassen te planten die elkaar kunnen bestuiven. Je kunt ook een duoboom overwegen waarbij twee verschillende rassen op één onderstam zijn geënt. De bloesems van deze twee rassen kunnen elkaar bestuiven, maar zo’n duoboom vraagt wel wat meer onderhoud. Als een van de twee rassen zeer sterk groeit, dan kan het al snel de boom overheersen. Een duoboom vraagt een gepaste snoei.

Extra info

Bestuivingstabellen van Certifruit (RGF-Gembloux):