De pompoen behoort tot de komkommerfamilie, net als meloenen, augurken, courgettes en komkommers, en is een verzamelnaam voor heel veel soorten. Ze kunnen de gekste vormen en kleuren aannemen en zijn al dan niet eetbaar. De vrucht heeft een stevige harde schil en oranje vruchtvlees. Je treft pompoen in heel wat moestuinen aan.
Welke pompoenen zijn het lekkerste?
- Voor de beginner raden we de Hokkaido's aan: maximum 2 kg, zoet en notig. Ze zijn er in diverse kleuren en rassen. Kies bijvoorbeeld Red Kuri, Green Hokkaido.
- Kweek ook eens Sweet Dumpling: mooi gestreept, schattig klein en vooral zoet. Butternut is heel lekker, maar rijpt moeilijker af.
- Die kleinere rassen bevatten minder water en meer voedingsstoffen en dus smaak. Ze zijn makkelijker te verwerken en te bewaren dan die grote pompoenen.
Hoe kweek je pompoenen?
- Zaai binnen in potjes, omstreeks 20 april, en zorg voor voldoende licht en vocht.
- Plant buiten na 15 mei, op een voedselrijke, zonnige plek. Bij of op een composthoop is bijvoorbeeld prima.
- Snoeien hoeft niet. Leid de ranken eventueel over gaas, bonenstaken of een pergola.
Goed pompoenzaad
- Je vindt heel veel goede, lekkere rassen in de Velt-zadenactie en bij deze leveranciers.
- Je kunt ook zelf zuiver pompoenzaad winnen door gecontroleerde bestuiving. Daarover (en veel meer) lees je in het Velt-boek Zelf zaden telen.
- Hommels en bijen brengen stuifmeel van heel andere rassen over en zorgen dus voor verbastering. Als buren sierkalebassen of smaakloze pompoenen kweken, komen er het volgende jaar uit je zaden minder lekkere vruchten. Pompoenen kruisen niet met komkommer of meloen, ook al horen die tot dezelfde familie.
Wanneer is een pompoen rijp?
- De meeste pompoenrassen zijn goed rijp vanaf eind september. Als je vroeger oogst, hebben ze nog niet hun volle smaak ontwikkeld.
- Eén manier om rijpe pompoenen te herkennen: hun steel is niet meer groen, maar dor en verkurkt.
- Laat ze binnen narijpen, dan worden ze nog lekkerder.
Is mijn pompoen eetbaar?
Niet alle pompoenen (en kalebassen) zijn eetbaar. Test een onbekende pompoen zo:
- Snijd hem open. Als er (bijna) geen vruchtvlees in zit, is het een sierkalebas.
- Proef een stukje vruchtvlees, rauw. Is het bitter, dan heb je een sierkalebas of een kruising tussen sierkalebas en pompoen. Als het lekker smaakt, dan heb je een eetbare pompoen.
- Enkel als je een heel bord bittere pompoen of courgette eet, word je er ziek van. Een klein hapje is niet erg.
Hoe bewaar en eet je pompoenen?
- Ideaal is op een luchtige plek, waar je af en toe voorbijkomt, en tussen 8 en 18° C. Bijvoorbeeld op een rek in de gang. Controleer ze wekelijks.
- De meeste kleine rassen zijn het lekkerst tussen oktober en januari: een prima herfst- en wintergroente dus.
- Pompoensoep is heerlijk, en er zijn veel andere lekkere recepten met pompoen.
Meeldauw
- Elke nazomer komen er witte vlekken op pompoen- en courgettebladeren. Het is een sleetziekte: de planten hebben vruchten gemaakt, en hun weerstand vermindert. De dagen worden korter en vochtiger, en de schimmelsporen groeien makkelijk uit. Deze schimmel kan geen kwaad voor jou, de pompoenen of andere gewassen. Laat de aangetaste bladeren gerust verder afsterven, en het aangetaste loof kun je gewoon mee composteren: de sporen zitten toch al overal.
- Neem vroege rassen (bijvoorbeeld Solor) en zaai op tijd voor (rond 20 april) zodat je planten al snel vrucht geven.
- Kweek op een luchtig, zonnig perceel.
- Vermijd te veel mest, dat geeft een groter maar zwakker blad.
- Mulch tussen je planten met stro of hooi: zo spat er tijdens regenbuien geen aarde (met schimmelsporen) op de bladeren.
- Bind je planten op aan een stok of gaas. Dit lukt met courgettes, maar ook met kleinvruchtige pompoenrassen.
- Preventief kun je regelmatig compostthee en heermoesaftreksel spuiten, en ook gesteentemeel verstuiven, maar verwacht er geen wonderen van.
- Zaai courgette ook eens extra, rechtstreeks vollegronds, op 1 juli. Die planten beginnen te dragen in de nazomer, en produceren tot het vriest.

De Velt-groepen organiseren heel wat workshops, lezingen en andere activiteiten over koken, tuinieren en meer. We verzamelen ze voor jou in een handige activiteitenkalender met kaart.

Heb je nog een vraag over dit thema en ben je lid van Velt? Dan kun je te rade gaan bij een van de Velt-experten.

Leden van Velt weten meer
Voor kennis en praktische tips over ecologisch tuinieren, leven en koken moet je bij Velt zijn.
- Het tijdschrift Seizoenen barst van de nuttige weetjes.
- Onze boeken maken van jou een tuinexpert of meesterkok.
- En wat dacht je van de vele workshops en lezingen?
Geniet van deze schat aan informatie.