Organisatie Bodemdierendagen maakt resultaten bekend

Op 5 december was het Wereldbodemdag. Ter ere daarvan maakt de organisatie van de Bodemdierendagen de scores van de Nederlandse bodemdieren in 2023 bekend. De regenwormen houden wel van nat weer en weten hun toppositie in de Bodemdieren Top 3 vast te houden: ze zijn in 87 procent van de tuinen gespot. 

Duizenden mensen zijn deze herfst weer op zoek gegaan naar het leven op en onder de grond: van regenwormen tot mieren, en van pissebedden tot duizendpoten. Wat leeft er allemaal in de bodem van onze tuinen, stadsparken en dorpen? Juist daar weten we onvoldoende van die vaak ongeziene maar erg belangrijke biodiversiteit. Een levende, gezonde bodem vormt letterlijk en figuurlijk de basis onder ons bestaan. De Bodemdierendagen brengen in totaal tien ambassadeurs voor de biodiversiteit onder onze voeten in beeld: de Tiny Ten.

Records

Ruim 1500 mensen hebben als waarnemer meegedaan aan het citizen science-onderdeel: met het doorgeven van de ruim 21.000 dieren – een record – die ze tijdens hun bodemdierensafari tegenkwamen. Op die manier viel er voor meer dan 500 locaties – ook een record – verspreid over het hele land een ‘biodiversiteitscijfer voor de bodem’ te berekenen.

De landelijke Bodemdierendagen worden al sinds 2015 georganiseerd door het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) en Wageningen Universiteit (WUR), met hulp van de Vrije Universiteit (VU) en steeds meer andere organisaties en mensen. In negen jaar tijd zijn ongeveer 105.000 bodemdieren van de Tiny Ten, ook wel ‘bodemschatjes’ genoemd, gevonden.

Hoe staan bodemdieren ervoor in 2023

2023 is een gunstig jaar voor bodemdieren. Dat laten de cijfers zien volgens de onderzoekers van de Bodemdierendagen. Het relatief koele, vochtige weer speelt hier zeer waarschijnlijk een rol. Veel bodemdieren zijn namelijk gevoelig voor droogte.

De Bodemdieren Top 3: de regenwormen zijn in de meeste tuinen gevonden, op de voet gevolgd door de spinnen (86 procent) en de pissebedden (83 procent). Deze volgorde blijkt identiek te zijn aan die van 2022, maar niet van eerdere jaren. Wel zijn alle drie de groepen bodemdieren in een groter deel van de tuinen gezien dan vorig jaar.

Image

Meer: 'Naaktslakken, mieren en kevers zijn dit jaar meer dan gemiddeld gevonden', zegt Bodemdierendagen-onderzoeker Ron de Goede (WUR). Ook zagen de waarnemers gemiddeld meer dieren per tuin dit jaar: 'Wel 42, waar het gemiddeld zo’n 39 is en vorig jaar maar 36.' Vorig jaar was de zomer erg droog en heet.

Beste tuinen: 'Het is geen verrassing dat de groene tuin een plek is waar bodemdieren graag leven. Door het grote aantal onderzochte tuinen geven de cijfers een goed beeld van de diversiteit aan diergroepen', vertelt bodemecoloog en Bodemdierendagen-organisator Gerard Korthals (WUR). Die is beduidend hoger dan in een halfgroene tuin bijvoorbeeld. Daarnaast doen ook Tiny Forests en voedselbossen het goed. De Goede: 'De Tiny Forests doen het trouwens met het jaar beter, met oplopende cijfers die een positieve ontwikkeling in deze minibossen laat zien.'

Rapportcijfers: elke individuele tuin krijgt een biodiversiteitscijfer voor de bodem gebaseerd op de bodemdieren die daar zijn gevonden. Als we dat vergelijken met het algemene streefcijfer voor dat type tuinen, kunnen we zien welke kansen er nog liggen. Twee dingen vallen op in 2023. Als eerste zit er nog best wat verschil tussen wat kan en wat echt gescoord is als rapportcijfer. Dat is eigenlijk elk jaar het geval. Maar als tweede het goede nieuws: dit jaar kwamen die twee verschillende cijfers dichter bij elkaar in de buurt dan ooit. Bij de groene tuinen bijvoorbeeld is een 9,2 een mooi cijfer om naar te streven. Het gemiddelde behaalde rapportcijfer was de afgelopen jaren een 6,8 – maar in 2023 is dat maar liefst een 7,5. Hetzelfde patroon is te zien bij andere tuintypen.

Wil je meer resultaten van de campagne raadplegen of wil je gewoon meer info? Surf dan naar de resultatenpagina van de Bodemdierendagen-website.