Mulchen met wol

Eerder schreven we al over de ecologische pootafdruk van schapen en hun wol, en hoe Monique de mooiste wollen dingen maakt: de duurzaamste manier om wol te waarderen. Deze keer gaan we in op mulchen met wol, vooral in de moestuin. Dus: wol spreiden op de grond, tussen je planten, en door de natuur laten afbreken. Een vorm van downcyclen, ja.

Waarom downcyclen?

Vaak lukt het niet om wol tot een hoogwaardig product te verwerken:
• Je hebt geen tijd of kennis om te spinnen, te breien of te weven.
• Vooral de vuile wol van de poten en buik van de dieren, met mestresten, wordt beschouwd als afval.
• Ook als je zelf wol verwerkt, heb je afvalwol: tot 20 procent van de totale fleece.

Wat doen schapenhouders met hun ruwe wol?

Door globaal overaanbod en concurrentie van synthetische vezels, krijgt de herder amper iets voor zijn scheerwerk. Er zijn enkele fabrieken die ruwe wol verwerken tot bouwisolatie of wolmestkorrels, maar het overaanbod en het vervoer zijn de bekende spelbrekers.

Schapenhouders zijn dus vaak blij dat ze van hun ruwe/vuile wol afraken, en slimme tuiniers nemen dat aanbod graag aan. In samentuin De Motten in Beringen tuinieren Paul en Lieve op veengrond. Ze mulchen er al jaren met wol van een ecologisch werkende herder in de buurt.

De meeste voordelen van wol komen overeen met die van andere mulchmaterialen:
• Eenjarige onkruiden kiemen moeilijk tot niet.
• Je beschermt de bodem tegen hitte en slagregen, terwijl je de wateropslag net verbetert. Wol houdt tot drie keer zijn eigen gewicht aan water vast.
• Nee, je verstikt de bodem niet met luchtige mulch zoals wol. Pieren maken onder de beschermlaag net extra gangen: die maken je grond extra luchtig én leiden neerslag veilig naar diepere lagen.

Hoe pakken Paul en Lieve het aan?

• De bedden mulchen ze met 10 cm wol, van mei tot februari. Na een jaar blijft daar nog 5 cm van over.
• In maart leggen ze de wolresten tijdelijk op de paden. Zo kan de onbedekte bodem goed opwarmen: wol isoleert!
• Wolmulch kun je veel vlotter verplaatsen dan andere mulchmaterialen.

Voedt wol de grond en dus je planten?

Je kunt (vuile) wol ook composteren, en dan heb je na hoogstens een jaar prima compost. Ook commerciële wolmestkorrels – te koop als mulchmiddel – breken al na één tuinjaar af, omdat ze verhit zijn. Maar als je met ruwe wol mulcht, verteert die tot twee jaar lang: beter voor je bodemleven, en ook heel handig voor de luie (lees: efficiënte) tuinier.

Wol is keratine, dus met dezelfde voedingswaarde als hoornmeel:
• Stikstof: 10-14%
• Fosfor:1-5%
• Kalium: 0-1%
• Calcium: 6%
• Zwavel: 0,008%
• Organische stof: 85%

In vuile wol zitten schapenkeutels. Hun voedingsstoffen komen in de eerste maanden al vrij:
• Stikstof: 0,7%
• Fosfor: 0,2%
• Kalium: 0,9%

Wat merken Paul en Lieve nog op?

• Alle teelten kun je mulchen met wol, en ze groeien daar prima van. Maar aardbeien hangen dan helaas vol haar, dus daar strooien ze geen wol meer rond.
• De geur van wol vinden de meeste mensen fijn, en blootsvoets lopen op wollige paadjes is heerlijk. Het is ook bijzonder om te observeren hoe die losse wol stilaan vervilt en vergaat.
• Schapenwol brengt wat zaden mee: die blijken geen probleem in de moestuin.
• Muizen kruipen weleens onder de wol.
• Het wolvet en de haarschubben houden de eerste maanden slakken weg, daarna kruipen die weer over de wol. Maar niet eronder, in Beringen dan toch.

Meer lol met wol

• Vogels vinden wol leuk nestmateriaal: leg of hang in het vroege voorjaar wat ruwe wol in je tuin.
• Oorwormpotjes: vervang het hooi eens door wol.
• Knabbelen reeën of herten te vaak van je jonge bomen? Hang er enkele slierten wol over en rond als barrière.

Onbespoten

Chemische middelen tegen schapenparasieten breken normaal gezien goed af tijdens warme compostering. Maar als je mulcht, zijn die producten wellicht niet goed voor een aantal bodembeestjes. Vraag dus aan je herder of hij/zij ecologisch verantwoorde middelen gebruikt, want die zijn er ook.