Dit zijn de zorgwekkende resultaten van een grootschalig onderzoek naar pesticiden

Afgelopen maand verscheen er een belangrijk rapport van het grootschalige SPRINT-onderzoek. Daarin staan de bevindingen van vijf jaar (van 2020 tot 2025) onderzoek in tien Europese landen - waaronder Nederland - plus Argentinië naar de impact van bestrijdingsmiddelen op mens en milieu. ‘De resultaten zijn behoorlijk zorgwekkend’, zegt onze medewerker Inge Buntinx. Ze maakte een overzicht van de vijf opmerkelijkste zaken.

• Nergens zoveel pesticiden als… thuis

Bij het onderzoek werd onder meer de aanwezigheid van bestrijdingsmiddelen op verschillende locaties zoals de bodem, de lucht, water,... uitgebreid gemeten. Wat blijkt? Het stof in onze huizen bevat het hoogste aantal verschillende bestrijdingsmiddelen. ‘De pesticiden komen op verschillende manieren naar binnen. Denk aan lucht, stof, schoenen of kledij. Vervolgens stapelen die zich op’, aldus Inge.

En laat ons huis nu net de plaats zijn waar we veel tijd doorbrengen. Het gevolg is dat we die stoffen binnenkrijgen door kleine deeltjes in te ademen of hand-mondcontact. Dat laatste vormt voor rondkruipende baby’s een extra risico. 

Image

• Huisdieren = meer pesticiden

Een andere opvallende bevinding van het SPRINT-onderzoek, is dat eigenaars van huisdieren gemiddeld met meer pesticiden in contact komen. Dat is waarschijnlijk te wijten aan het gebruik van vlooien- en tekenmiddelen voor honden en katten. 

• Cocktaileffecten onderschat

Verder werd er gekeken naar het effect van verschillende pesticiden samen. ‘En dat is écht verontrustend. De schadelijkheid van pesticiden op mens, dier en ecosysteem werd tot nu toe gemeten door het effect van iedere pesticide afzonderlijk te bekijken. Maar nu blijkt dat bij een mengsel van pesticiden de effecten opgeteld moeten worden en het gezamenlijke effect soms zelfs hoger is dan de som van ieder afzonderlijk effect’, zegt Inge. ‘Daarbij worden in commerciële pesticidemixen soms nog stoffen toegevoegd om ze te kunnen maken. Die stoffen maken de mix soms nog toxischer.’

'Sommige pesticiden die al jaren verboden zijn, worden nog altijd teruggevonden'

• Verboden pesticiden teruggevonden

Wat de onderzoekers nog zorgen baart: sommige pesticiden die al jaren verboden zijn, worden nog altijd teruggevonden. En dat is niet omdat ze nog gebruikt worden, maar omdat ze jaren in het milieu blijven hangen. Ze blijven met andere woorden een impact hebben, zeker in combinatie met andere pesticiden.

• Nefaste gevolgen voor darmflora

Image

Het onderzoek brengt tot slot verontrustende gevolgen voor onze gezondheid aan het licht. Proeven met muizen toonden aan dat sommige bestrijdingsmiddelen het microbioom kunnen verstoren, zelfs bij concentraties die als veilig worden beschouwd voor mensen. Een verstoorde darmflora kan de spijsvertering, hormoonhuishouding en zelfs de geestelijke gezondheid beïnvloeden. Bovendien kunnen bestrijdingsmiddelen via de darmflora het gedrag beïnvloeden door veranderingen die het brein bereiken.

‘Voor zwangere vrouwen en jonge kinderen zijn de risico's nog groter, omdat zij gevoeliger zijn voor lage dosissen pesticiden. De onderzoekers spreken het vermoeden uit dat er waarschijnlijk een sterke link is met vele ziektes, zoals parkinson en kanker’, aldus Inge.

KIJK. Zo is het SPRINT-onderzoek gevoerd

Image

Wat nu? 

Het doel van het SPRINT-onderzoek is om de resultaten om te zetten in aanbevelingen voor het beleid. Bijvoorbeeld over welke bestrijdingsmiddelen er in Europa gebruikt mogen worden en in welke dosissen. ‘Deze resultaten zijn echt zorgwekkend. We duimen bij Velt dan ook dat beleidmakers hiernaar luisteren en actie ondernemen’, zegt Inge nog.