Elk voorjaar duiken bladluizen op. Ze kunnen zich razendsnel vermeerderen en planten in jouw tuin teisteren. Maar dat is geen reden tot paniek. Grijp niet naar pesticiden, dat is onnodig.
Bladluizen hebben een voorkeur voor planten die reeds verzwakt zijn, doordat ze bijvoorbeeld niet op de juiste plaats staan en daardoor een tekort of teveel hebben aan iets. Verzwakte planten zijn eveneens minder weerbaar tegen de gevolgen van zo’n aanval.
1. Sterke planten
Kies planten die zo weinig mogelijk afwijken van de wilde vorm. Veel cultivars zijn geselecteerd op esthetische bloem- of bladkenmerken, niet op resistentie tegen plagen en ziektes. De wilde vorm moet zich in de natuur kunnen weren en heeft vaak een sterkere gezondheid, soms in ruil voor kleinere maar niet minder charmante bloemen. Wist je dat bestuivende insecten zoals bijen en veel natuurlijke vijanden ook een uitgesproken voorkeur hebben voor de wilde bloemvorm?
2. De juiste plant op de juiste plaats
Kies planten in functie van jouw tuin: de grondsoort, veel of weinig zon,... De plantenzoeker van Velt is daarbij een onmisbare hulp. Zo zorg je dat jouw plant zich thuis voelt en sterk blijft. Het principe van de juiste plant op de juiste plaats blijft essentieel om een gezonde tuin te krijgen. Koos je de verkeerde plant voor jouw tuin, bijvoorbeeld niet aangepast aan het bodemtype, dan blijft ze zwak en trekt bladluizen aan.
3. Bemest verstandig
Sierplanten hoeven nauwelijks of geen bemesting, mits je de juiste plant op de juiste plant zet. Zorg voor evenwichtige plantenvoeding door de bodem steeds bedekt te houden met een natuurlijke strooisellaag. Geef hongerige gewassen eventueel jaarlijks wat extra compost.
In de moestuin bemest je wel, om oogst te hebben. Maar: te veel bemesting, met name stikstof, geeft snelle groei en gevoelige plantencellen. Met name (brandnetel-)gier biedt de planten snel opneembare stikstof, waardoor jouw planten juist gevoeliger worden voor bladluizen en andere plagen.
4. Trek natuurlijke vijanden aan
Stimuleer de ontwikkeling van natuurlijke vijanden van bladluizen. Lieveheersbeestjes, zweefvliegen, gaasvliegen, oorwormen, schildkevers, wespen: ze lusten allemaal wel bladluis in een van hun ontwikkelingsstadia. Veelal zijn het de larven die bladluizen eten en voeden de volwassen insecten zich met stuifmeel. Zorg dus voor voldoende voedsel voor deze vijanden door bloemen die veel stuifmeel en nectar produceren aan te planten. Dan kiezen ze ook jouw tuin uit om hun eitjes te leggen en kunnen hun larven het nuttige werk doen.
Zorg voor voldoende overwinteringskansen door kruidachtige (holle) stengels te laten staan in de winter en takkenhopen te laten liggen, minstens tot het late voorjaar. Met een evenwichtige beplanting in jouw tuin, veel bloeiende planten het hele jaar door en voldoende overwinteringsmogelijkheden zullen de natuurlijke vijanden spontaan opduiken.
5.Helpen bepaalde planten?
Minder belangrijk dan vorige maatregelen, maar heel (en vaak onterecht) populair: kruiden en andere geurige planten tussen jouw bladluisgevoelige planten zetten. Voorbeelden zijn kruizemunt, hysop, salie, tijm, lavendel, citroenkruid, afrikaantjes, boerenwormkruid, koriander en anijs.
Oost-Indische kers is een goede vangplant voor zwarte bonenluis, en trekt dus ook de natuurlijke helpers aan, die ook elders in je tuin aan de slag gaan.
6. Zelf verwijderen
Als de bladluizen ondanks je preventieve maatregelen toch tot een plaag uitgroeien, bijvoorbeeld op een nog jonge plant of zwakke variëteit, dan kun je deze maatregelen toepassen:
- Duw met je vingers wat bladluizen plat op de stengels. De geur zal natuurlijke vijanden uit de buurt lokken. Ze ruiken immers voedsel.
- Besproei de aangetaste plant herhaaldelijk met een krachtige waterstraal. Let wel op dat je de plant niet beschadigt.
- Snijd sterk aangetaste delen weg. Volledig slappe, gekrulde, of erg kleverige bladeren, stengels of knoppen kunnen een ingangspoort zijn voor andere ziekteverwekkers en schimmels.
Nog een effectief middel is een aftreksel van rabarberblad:
- Werkzame stoffen: oxaalzuur en antrachinonen
- Vul een emmer van 10 l met 1 kg fijngesneden rabarberblad en water. Laat dit 24 uur laten en zeef het.
- Voeg ijs toe: de beste werking krijg je als het aftreksel 4° C is.
- Spuit 's morgens, onverdund.
Interessante boeken voor jou
De Velt-groepen organiseren heel wat workshops, lezingen en andere activiteiten over koken, tuinieren en meer. We verzamelen ze voor jou in een handige activiteitenkalender met kaart.
Heb je nog een vraag over dit thema en ben je lid van Velt? Dan kun je te rade gaan bij een van de Velt-experten.
Leden van Velt weten meer
Voor kennis en praktische tips over ecologisch tuinieren, leven en koken moet je bij Velt zijn.
- Het tijdschrift Seizoenen barst van de nuttige weetjes.
- Onze boeken maken van jou een tuinexpert of meesterkok.
- En wat dacht je van de vele workshops en lezingen?
Geniet van deze schat aan informatie.