Een gezond ecosysteem bestaat niet alleen uit levend, maar ook uit dood materiaal. In natuurgebieden zie je bijvoorbeeld steeds vaker dat omgewaaide bomen mogen blijven liggen. Ze brengen heel wat nieuw leven met zich mee. Ook in jouw tuin is dood hout heel nuttig.
Leven na de dood

In de achtertuin van tuinierster Iris Veltman ligt een flinke boomstam bij de vijver. Hoewel, zo flink is hij niet meer. Want bij de kleinste aanraking brokkelt hij verder af. 'Het begon met enkele sporen van kleine diertjes. Vervolgens lagen er regelmatig hoopjes houtprut omheen. Het duurde even voor ik in de gaten had dat dit het werk was van een specht, die daar op kleine diertjes jaagde. Ondertussen zie ik op het hout ook pissebedden, duizendpoten, oorwurmen en vooral heel veel kevers. Zelfs kikkers zijn van de partij.'
Habitat en voedsel
Dood hout in de tuin verhoogt de kansen voor leven. Naast de organismen die direct op het dode hout afkomen om ervan te eten, zijn er nog veel meer die zich erin verstoppen of er hun nest in maken. Een aantal soorten wilde bijen en wespen bijvoorbeeld maken graag gebruik van oude kevergaten in droger hout om er nesten van te maken.
De belangrijkste groep die profiteert van dood hout zijn kevers. Veel soorten graven en knagen zich een weg door de bast, waardoor de schimmels nog dieper in het hout kunnen doordringen en het verder kunnen verzwakken. Nog een belangrijke groep zijn mossen, waarvan er vele afhankelijk zijn van dood hout.
Sneeuwbaleffect
Het meest nuttige en merkbare effect voor de tuin is dat de soorten die leven in en van het hout weer voedsel zijn voor anderen. Roofinsecten, spinnen, amfibieën, zoogdieren en vogels zijn allemaal dieren die er maar al te graag gebruik van maken. En die worden zelf vaak ook weer gegeten. Dood hout vormt dus een enorme bron van voedsel.
Afhankelijk van de vorm waarin het hout voorkomt, kunnen die soorten er ook in nestelen. Zo zijn takkenwalletjes en -hopen perfect voor egels of vogels zoals roodborstjes en winterkoninkjes. In hogere, staande stammen nestelen boomkruipers, boomklevers en mezen.

Foto: Iris Veltman
Doe het zelf
Dood hout kan een prachtig element zijn in jouw tuin, bijvoorbeeld als achtergrond waardoor het groen nog beter uitkomt, of juist als middelpunt van de aandacht. Enkele ideeën:
- Een erfafscheiding van stammen
- Een liggende of staande boomstronk als achtergrond
- Een takkenril
- Een doe-het-zelf hut voor kinderen
- Takkenhoopjes of bodembedekking met snoeihout.

De Velt-groepen organiseren heel wat workshops, lezingen en andere activiteiten over koken, tuinieren en meer. We verzamelen ze voor jou in een handige activiteitenkalender met kaart.

Heb je nog een vraag over dit thema en ben je lid van Velt? Dan kun je te rade gaan bij een van de Velt-experten.

Leden van Velt weten meer
Voor kennis en praktische tips over ecologisch tuinieren, leven en koken moet je bij Velt zijn.
- Het tijdschrift Seizoenen barst van de nuttige weetjes.
- Onze boeken maken van jou een tuinexpert of meesterkok.
- En wat dacht je van de vele workshops en lezingen?
Geniet van deze schat aan informatie.