Hoe maak en gebruik je plantenaftreksels?

Aftreksels van planten zijn een goedkoop ecologisch middel om jouw groenten te beschermen tegen belagers. Bladluizen, rupsen, diverse vliegen en motten kun je zo preventief weren. Vaak worden plantenaftreksels verward met netelgier. Maar dat is niet hetzelfde.

Hoe maak je aftreksels?

1. Neem verse planten, want die bevatten nog alle werkzame stoffen
2. Snijd de planten klein
3. Vul een halve emmer met het kruid en vul de emmer helemaal aan met water op tuin- of kamertemperatuur.
4. Laat dit 12 tot 48 uur staan. Niet langer.
5. Zeef door een doek of fijne zeef.
6. Klaar. Je hoeft niet meer te verdunnen. Voeg eventueel zeep toe (1 of 2%) als kleefstof en om het effect te versterken.
7. Spuit met een plantenspuit of kwispel met een borstel.

Welke planten gebruik je?

• Brandnetel, boerenwormkruid, vlierblad, alsem, heermoes, rabarberblad, knoflook, kamille, munt, … Vooral planten met sterke geur of smaak.
• Ook zeewier is goed voor zo'n extract. Het extract bevat veel sporenelementen en hormonale stoffen die allemaal gunstig zijn voor je planten en je bodem.
• Over de werking van etherische oliën (ook van planten dus) is nog veel onderzoek nodig. Onderaan deze pagina vind je al één effectief recept.
• Meng verschillende kruiden voor meer effect.

Let op met:

• Giftige planten zoals vingerhoedskruid, doornappel,… Tijdens de bereiding en het gebruik kom je er misschien te veel mee in aanraking.
• Hete peper (cayenne) staat in veel online recepten, maar wees er voorzichtig mee.

Image

Hoe werkt het?

• Het voornaamste effect is dat de geuren en smaken beestjes verwarren waardoor ze wegblijven.
• Veel chemische stoffen uit kruiden werken irriterend, waardoor beestjes zich niet goed meer voeden of voortplanten of waardoor ze vluchten.
• Jouw groenten nemen (minimaal) wat van de stoffen op en bouwen zo meer weerstand op.
• De hormonale stoffen uit zeewier bevorderen een goede groei.

Zijn aftreksels effectief?

• Vuistregel: preventief om de week of veertien dagen jouw gewassen met kruidenaftreksels bespuiten en versterken.
• Spuit ook op de onderkant van de bladeren, omdat daar vaak de beestjes zitten.
• Spuit bij voorkeur 's ochtends en niet in volle zon. Best wanneer droog weer wordt verwacht, want regen spoelt jouw plantenaftreksel natuurlijk weg.
• Deze plantenaftreksels zijn niet helemaal effectief bij grote aantastingen.
• Het effect kan natuurlijk wisselend zijn, naargelang de samenstelling van jouw aftreksel, de groente, het weer, ...
• Als je een aftreksel koel bewaart, blijven de actieve stoffen aanwezig. Bij hogere temperaturen gaan ze ontbinden, en dan werkt jouw plantenaftreksel enkel nog als placebo, bij manier van spreken.

Zijn aftreksels nodig in een ecologische tuin?

Nee, als je deze belangrijkere maatregelen goed toepast:

• Correct bemesten met compost
• Je bodemleven goed respecteren door de bedden niet te betreden en de grond niet te keren.
• Vruchtwisseling toepast
• Nuttige insecten en andere predatoren aantrekt

We nemen tot nader order aan dat regelmatig gebruik van sterke aftreksels nuttige beestjes ook verjaagt en stoort, maar daar is ons geen onderzoek van bekend.

Handige recepten

Onderstaande recepten zijn telkens met 10 l water.

Beestjes verwijderen:

• Tegen de meeste mee-etende beestjes: 1 kg boerenwormkruid, of 0,5 kg boerenwormkruid en 0,5 kg lavas.
• Tegen diverse bladluizen en tegen preimot: 1,5 kg fijngesneden rabarberblad. De werkzame stof oxaalzuur werkt nog beter als je het aftreksel afkoelt tot 4° C. Dat doe je gemakkelijk door er ijs bij te voegen. 
• Tegen preivlieg, bladluizen, koolwitjes, aardvlooien: 1 kg vlierblad/tomatenblad/brandnetelblad. 

Diverse schimmels voorkomen: 

• 500 g knoflook en 500 g uienschillen / 1 kg verse heermoes (of 150 g gedroogd kruid) / 300 g boerenwormkruidblad - of mengsels van verschillende soorten.
• Spuit ‘s morgens.
• NB: tegen de aardappelziekte zijn deze maatregelen effectiever.

Etherische olie als alternatief:

• Los 10 druppels etherische olie van Eucalyptus citriodora op in 1 l water. Voeg een paar druppels ecologisch afwasmiddel toe.
• Dit middel werkt preventief tegen veel mee-etende insecten, mijten,...