Deze selectieve pesticiden mag je vanaf nu niet meer gebruiken

Vanaf 31 december 2019 is het zo ver: de verkoop en het niet-professioneel gebruik van selectieve herbiciden die minstens één werkzame stof van synthetische oorsprong bevatten, zijn verboden.

Groeistop

Een korte terugblik. Twee jaar geleden maakten meerdere tuiniers bij Velt melding van opgekrulde bladeren bij tomaten, of zelfs een volledige groeistop. In eerste instantie dachten we toen aan een virusziekte, te veel zout in de bodem of droogtestress. Maar na nog meer meldingen kwamen we tot een andere constatatie. Een terugkerende vaststelling was het gebruik van compost of paardenmest. Tegelijk stootten we op een buitenlands onderzoek dat deze schadebeelden expliciet aan de aanwezigheid van herbicideresidu’s koppelde. Wat was er aan de hand?

Heel wat tuiniers gebruiken compost of paardenmest om hun gewassen beter te doen groeien. En daar knelt het schoentje. Compost of paardenmest gebruiken, is op zich prima. Maar vaak bevatten die gras dat bespoten is met pyridinecarboxyleenzuren, een groep herbiciden met als meest bekende stoffen aminopyralid, clopyralid, fluroxypyren en triclopyr.

Moeilijk afbreekbaar

De meeste pesticiden, met inbegrip van onkruidbestrijders, breken snel af tijdens het composteringsproces. De vochtige omgeving en de temperatuur tot boven 60 graden Celsius vormen het ideale klimaat voor afbraak. Voor pyridinecarboxyleenzuren is dat daarentegen niet het geval. Ze zijn persistent en breken veel minder vlot af.

Image

Pyridinecarboxyleenzuren zijn vooral schadelijk voor tweelobbige planten. Maar ook twee groentefamilies zijn extra gevoelig voor lage concentraties van deze herbicideresidu’s. Dat zijn de nachtschadefamilie, zoals de tomaat, aardappel en paprika, en de vlinderbloemigen, zoals erwten en bonen. Daar zijn dan ook de gekrulde of vergroeide bladeren en de vertraagde groei of groeistop mee te verklaren.

Geen last

Andere gewassen – denk maar aan grassen - hebben dan weer geen last van pyridinecarboxyleenzuren. Daarom gebruiken landbouwers ze als selectieve onkruidbestrijders in granen. Distels, brandnetels en jakobskruiskruid verdwijnen in een oogopslag. En tot 31 december 2018 konden ook particulieren deze herbiciden, onder de merknaam van onder meer Bofix Garden, Dinet Garden, Gazon Net Turbo, Pelous’Net en Silvanet Garden vrij in tuincentra kopen. Nu is dat dus niet meer het geval. Zelfs het particulier gebruik van deze herbiciden is vanaf begin dit jaar strafbaar.

De volledig lijst van verboden pyridinecarboxyleenzuren kun je hier terugvinden.