Vlaamse regering veroordeeld voor laks pesticidenbeleid

De Brusselse rechtbank van eerste aanleg velde 15 december 2025 een belangrijk oordeel: de Vlaamse pesticidenregels zijn in strijd met het Europees recht. De rechter bevestigt dat Vlaanderen de Europese Habitat- en Pesticidenrichtlijn nooit correct heeft omgezet. Bond Beter Leefmilieu, Dryade, Natuurpunt, Velt en WWF, die de rechtzaak aanspanden, reageren hoopvol: "Dit vonnis is een essentiële en logische stap vooruit voor onze kostbare natuur, waterlopen én de gezondheid van de Vlaming”.

In haar vonnis van 15 december 2025 besliste de Brusselse rechtbank van eerste aanleg dat de effecten van pesticidengebruik in en nabij Natura 2000-gebieden onderzocht moeten worden. De regelgeving die zulke gebieden moet beschermen tegen pesticiden bevat namelijk te veel gaten. De rechter stelt de inbreuk vast en laat de Vlaamse Regering nu de keuze hoe deze schending recht te zetten. Het is alvast duidelijk dat de Vlaamse regelgeving serieus opgelapt moet worden.

"Deze uitspraak is goed nieuws voor iedereen: voor de dier- en plantensoorten in onze natuurgebieden, voor de kwaliteit van ons drinkwater, en dus ook voor de gezondheid van ons allemaal."

Gezond verstand

“Deze uitspraak is goed nieuws voor iedereen: voor de dier- en plantensoorten in onze natuurgebieden, voor de kwaliteit van ons drinkwater, en dus ook voor de gezondheid van ons allemaal. Robuuste natuur is de basisvoorwaarde voor ieders gezondheid," stelt Mattias Bruynooghe, diensthoofd beleid bij Natuurpunt. “We verwachten nu regelgeving die het gezond verstand volgt: pesticiden horen niet thuis in natuurgebied”.

“We roepen de Vlaamse Regering op om een planmatige aanpak voor pesticidengebruik uit te werken. Daarmee zou ze, eindelijk, rechtszekerheid voor natuur en landbouw garanderen”, zegt Heleen De Smet, beleidsmedewerker bij Bond Beter Leefmilieu. “De Vlaamse regering moet haar landbouwbeleid fundamenteel hertekenen en expliciet kansen creëren voor duurzame landbouw, waar pesticiden minder of niet gebruikt worden.”

Geen uitbreiding bufferzones

“Dat de rechter naliet om de uitbreiding van bufferzones op te leggen, is erg jammer", zegt Geert Gommers, expert pesticiden van Velt. “Het Vlaams Actieplan Duurzaam Pesticidengebruik voorziet slechts tot 10 meter pesticidenvrije grond rond kwetsbare instellingen als kinderdagverblijven, kleuter- en lagere scholen, zorginstellingen en woonzorgcentra, en dit vanaf 2026. Dat is ruim onvoldoende. Extra maatregelen zijn noodzakelijk om de blootstelling voor iedereen te laten dalen.”

Duidelijk signaal aan de regering

“We zijn blij met dit duidelijk signaal aan de regering. Een gezonde natuur levert belangrijke diensten en meerwaarde voor zowel mens als economie. Van gezondheidsvoordelen tot watervoorziening en toerisme, een euro geïnvesteerd in natuurherstel levert wel 8 tot 51 euro terug”, weet Julie Vandenberghe, Director Policy & Business bij WWF-België. “Het is daarom niet meer dan normaal dat de effecten van pesticiden op de kwaliteit van onze natuur worden geëvalueerd en dat de nodige maatregelen worden genomen om de impact te beperken.”

“De draagwijdte van deze uitspraak gaat ruimer dan pesticiden”, besluit Dries Verhaeghe, directeur van Dryade. “Uit de uitspraak volgt dat ook de effecten van bijvoorbeeld bemesting in en nabij Natura 2000-gebied onderzocht moeten worden. We hopen dat deze uitspraak tot een betere Vlaamse waterkwaliteit leidt.”

Raadpleeg hier het volledige vonnis.

Over de pesticiderechtzaak

In 2022 stapte Velt, samen met Bond Beter Leefmilieu, Natuurpunt, WWF en Dryade naar de rechter. We stelden de Vlaamse regering in gebreke omdat de Vlaamse pesticidereglementering al meer dan tien jaar de Europese habitat- en pesticiderichtlijn schendt. Honderden donateurs maakten deze rechtszaak én het hoopvolle vonnis mogelijk.