OPINIE GGO's. Accepteren jullie écht een ‘race to the bottom’, ministers?

Deze maand zullen EU-landen zich beraden over een voorstel om alle veiligheidschecks van nieuwe GGO-gewassen die met nieuwe gentechnieken zijn ontwikkeld  (NGT) overboord te gooien. Ook de kersverse Belgische regering bekijkt welke positie ze zal innemen.

Het voorstel dat er nu ligt gaat recht in tegen de belangen van boeren en consumenten in België. NGT-gewassen zouden niet langer getest worden op veiligheid voor mens en milieu, terwijl er geen wetenschappelijke rechtvaardiging is om dit niet te doen.

Het voorstel zorgt voor veel onzekerheid voor boeren en kwekers. NGT-gewassen zouden nu toch onder een patent op de markt mogen komen, tegen de wens van het Europees Parlement in. Patenten op gewassen zijn zeer ongewenst, hebben de boerenorganisaties altijd gezegd, omdat een handvol multinationals zo nog meer controle krijgt over zaden en de voedselketen.

Het einde van de keuzevrijheid

Ook betekent het voorstel een einde aan keuzevrijheid voor de consument. Er zou geen sprake meer zijn van een vermelding op het etiket dat het om een GGO-product gaat. En wat als er iets fout gaat? Ook de aansprakelijkheid is ook niet geregeld.

'Met dit voorstel krijgen de multinationals hun zin'

Multinationals als Bayer, BASF, Corteva en Sinochem (de door China overgenomen Syngenta-groep) en hun lobbygroepen hebben jarenlang druk opgevoerd voor een dergelijke deregulering. Samen vertegenwoordigen deze meer dan 50 procent van de mondiale zaadhandel en 60 procent van de handel in pesticiden. Met dit voorstel zouden zij hun zin krijgen.

In een gezamenlijke verklaring wijzen meer dan 200 organisaties op de economische consequenties voor klein- en middelgrote kwekers en boeren, die veel minder goed gehoord zijn. De deregulering zal het aantal patenten op zaden of zelfs op genetische eigenschappen van planten verder doen toenemen. Dit is strijdig met artikel 9 van de VN Verklaring over de rechten van boeren, over hun recht om eigen zaden te oogsten voor hergebruik of om te ruilen met collega-boeren. GGO's moeten onderworpen worden aan een grondige risicoanalyse en traceerbaar en gelabeld blijven, zodat ze zich niet ongemerkt in de voedselketen en in de natuur kunnen verspreiden.

Luchtkastelen

Het Belgische regeerakkoord claimt te willen inzetten op innovatie via NGT-gewassen, die onze landbouw toekomstbestendig moeten maken. Maar de duurzaamheidsbeloften van GGO-gewassen zijn tot nu toe grotendeels luchtkastelen gebleken. Ondanks de wereldwijde enorme investeringen in research and development en de vele politieke en wetenschappelijke beloften, zijn concrete nieuwe GGO's die droogtebestendig zijn en minder pesticiden gebruiken gewoon niet beschikbaar op de markt. NGT-gewassen dreigen dezelfde loze beloften te blijven als de vorige generatie GGO's.

Het zou een zeer slechte start zijn als de Belgische ministers verantwoordelijk voor gezondheid, consumentenzaken en ecologische transitie deze race to the bottom zouden accepteren. Daarom vragen we aan de regeringen van ons land om niet mee te gaan met het voorliggend voorstel.