Nederlandse rechter verbiedt pesticiden omwille van gezondheidsrisico’s omwonenden

Op 13 maart 2023 besloot de rechtbank van Noord-Nederland om een verbod toe te wijzen op het gebruik van pesticiden op de lelieteelt nabij omwonenden in Drenthe. Deze uitspraak kwam er nadat buren van een lelieteler naar de rechter stapten vanwege zorgen over de gezondheidsrisico’s.

De Nederlandse rechter oordeelde dat de lelieteler moet stoppen met het gebruik van pesticiden. Hij stelde dat, ondanks inspanningen van de landbouwer in kwestie, het potentieel groot risico voor de gezondheid van omwonenden belangrijker is dan de hogere winstgevendheid van de lelieteelt. De rechtbank beroept zich hiervoor op het voorzorgsprincipe en studies over het verband tussen pesticiden en ernstige neurologische aandoeningen, zoals Parkinson, Alzheimer en ALS.

"Het is een spraakmakend precedent dat een rechter een teler verbiedt om nog te spuiten met pesticiden die door de overheid erkend zijn”, zegt Geert Gommers van Velt. "Hij bevestigt zo impliciet dat het beleid van de Nederlandse overheid tekortschiet om bewoners op het platteland accuraat te beschermen."

Volgt Vlaanderen?

Het Nederlandse verbod op het gebruik van pesticiden in de lelieteelt nabij omwonenden is historisch te noemen. Ook in Vlaanderen moet het een Vlaams pesticideplan inspireren. Dat stellen Bond Beter Leefmilieu, Dryade, Natuurpunt, Velt en WWF.

De Nederlandse Gemeentelijke Gezondheidsdienst en de Belgische overheid raden momenteel aan om kinderen en dieren enkele uren weg te houden van elk perceel dat net behandeld is met pesticiden. “Dit is allesbehalve een structurele oplossing. Uit een recente studie van UNICEF blijkt dat 9% van de Belgische jongeren in een gebied woont met hoog risico op pesticidenverontreiniging. Hiermee scoort België nog slechter dan Nederland”, stelt Dries Verhaeghe van Dryade.

Ondertussen legt de Vlaamse regering de laatste hand aan het Vlaams pesticideplan, dat al een half jaar vertraging oploopt. Dit plan dient de risico’s van pesticiden voor gezondheid en milieu te beperken. Eerder dit jaar dagvaarden de vijf milieuorganisaties de Vlaamse regering omdat het huidige pesticideplan dit onvoldoende doet. “Deze uitspraak onderstreept ons pleidooi om het voorzorgsprincipe centraal te stellen en de gezondheidsproblematiek van pesticiden sterker op te nemen in het Vlaams pesticideplan. In onze dagvaarding vragen we onder andere een pesticidenvrije zone rond huizen, crèches, scholen en rusthuizen. Deze buffer blijkt noodzakelijk om kwetsbare groepen, zoals kinderen en ouderen, voldoende te beschermen,” stelt Heleen De Smet van Bond Beter Leefmilieu.

Foto (c) Kireyonok_Yuliya via Freepik