Microplastics zitten overal, zelfs in bestrijdingsmiddelen en kunstmeststoffen

Oogschaduw, lippenstift, shampoo, deo, tandpasta, waspoeder, toiletreiniger, verf,... Het zijn slechts enkele voorbeelden van producten waar microplastics inzitten. Ze zijn met andere woorden overal. Zelfs in bestrijdingsmiddelen en kunstmeststoffen.

Microplastics zijn stukjes plastic van minder dan 5 millimeter groot. Als ze in het milieu belanden is het onmogelijk om ze weg te krijgen. Ze zijn namelijk niet afbreekbaar, maar vallen uiteen in steeds kleinere stukjes. Het gevolg: ze zijn terug te vinden in het water, in de lucht en in de grond.

Bron

Maar van waar komen die plastics? Wel, de eerste en grootste bron van microplastic is plastic afval. Denk aan plastic verpakkingen, tasjes, flessen of visnetten die in de natuur terecht komen. Ook grotere stukken kunststof kunnen onbedoeld een bron zijn. Een voorbeeld zijn autobanden of synthetisch textiel die slijtage vertonen.

Soms worden microplastics ook doelbewust vervaardigd en toegevoegd aan producten. Het gaat dan om kunststoffen die de producten bepaalde eigenschappen geven. Ze bepalen onder andere de dikte, het uiterlijk en de stabiliteit van het product. Dat is onder meer bij de korrels in scrub en tandpasta het geval. Ook bij kunstmeststoffen en bestrijdingsmiddelen is dat zo.

Bezorgdheid

Of microplastics op zich schadelijk zijn, wordt nog onderzocht. Voor onze gezondheid is er geen acuut gevaar, maar er is wel bezorgdheid over de effecten op lange termijn. Ze zijn al in zeer grote concentraties aangetroffen in mariene, zoetwater- en terrestrische ecosystemen, in voedsel en drinkwater en zelfs in menselijke ontlasting.

Microplastics hopen zich op in dieren, waaronder vis en schaal- en schelpdieren, en worden bijgevolg ook als voedsel door ons geconsumeerd. Ze vervuilen onze ecosystemen en voedselketens. Ze bevatten namelijk stoffen zoals weekmakers, vlamvertragers of stabilisators. Blootstelling aan microplastics zou volgens onderzoek dan ook een reeks negatieve (eco)toxische en fysische effecten op levende organismen hebben.

Keurmerken

Maar gelukkig zijn er ook fabrikanten die hun producten zonder microplastics produceren. Om die producten te herkennen, zijn er verschillende keurmerken. Het Europees Ecolabel is bijvoorbeeld het milieukeurmerk van de Europese Unie voor cosmetica, verzorgings- en schoonmaakproducten, doe-het-zelf en tuinieren. Demeter is dan weer het keurmerk van de biologisch-dynamische landbouw, cosmetica, verzorging en voeding.

Verder heb je Cosmos Organic. Dat is het Europese keurmerk voor natuurcosmetica waaronder ook Charte Cosmebio, Ecocert en BDIH vallen. Er is ook een wereldwijd keurmerk voor natuurcosmetica. Dat heet Natrue.

Tot slot zijn er nog het Nordic Ecolabel en het keurmerk Zero plastics inside. Het Nordic Ecolabel is het Scandinavisch milieukeurmerk voor onder andere schoonmaakmiddelen, cosmetica, verzorgingsproducten en wasmiddelen. Het Zero plastics inside is het keurmerk van Beatthemicrobead.org voor bedrijven die hun ingrediëntenlijst met de organisatie delen en de ‘100%-microplasticvrij’-verklaring ondertekenen. Met andere woorden: als je producten zonder microplastics wilt kopen, weet je waarop je moet letten.