Maak kennis met het repaircafé

Je herkent het vast wel: de twee en een half jaar oude blender werkt niet meer. ‘Waarschijnlijk is er maar een contactje los’, denk je. ‘Maar herstellen is zoveel duurder dan een nieuwe kopen.’ Fout gedacht! Spring eens binnen in een repaircafé. De kans is groot dat je morgenvroeg tóch die smoothie kunt maken.

Beter niet recycleren

In Europa produceren we massa’s afval. De snelst groeiende afvalstroom is die van het elektrische en elektronische afval of e-afval. Slechts 40 procent hiervan wordt gerecycleerd*. Kroatië is met 80 procent de koploper in het recycleren van e-afval, Malta de hekkensluiter met 20 procent. Nederland en België halen net het Europese gemiddelde. Om de afvalberg te verminderen zou het efficiënter zijn om eerst te bekijken of apparaten herstelbaar zijn. Recyclage komt op de tweede plaats. Uit onderzoek van De Transformisten vzw blijkt dat maar liefst 86 procent van de gebruikers repareerbare producten wil, maar het commerciële circuit is nog sterk gericht op de wegwerpmaatschappij.

In een repaircafé kun je terecht met kleine huishoudtoestellen, tv’s, fietsen, kledij, dvd-spelers, kleine houten meubels, etc. Peter Zimmerman organiseert vier keer per jaar een repaircafé in zijn gemeente. ‘We zijn met elf vrijwilligers die spullen repareren tijdens een bijeenkomst. We verdelen ons over verschillende tafels naargelang onze vaardigheden en werkmaterialen. De snit-en-naad-tafel is goed gevuld, net als de elektrotafel. Almaar vaker vragen mensen hulp om een programma op hun computer of smartphone te installeren. Op drie uren tijd helpen we een dertigtal mensen.’

Onbetaalbare werkuren

In het commerciële circuit zijn herstellingen vaak duur. Het materiaal is goedkoop, maar de werkuren zijn onbetaalbaar. Hoe gaan de repaircafés hiermee om? ‘Net zoals andere repaircafés voeren wij de herstellingen gratis uit’, zegt Peter. ‘Een contact opnieuw aansluiten, iets solderen of smeren, en meestal is het euvel al verholpen. Een kabeltje of stekker kunnen we wel vervangen, maar grotere onderdelen zijn niet voorradig. Er staat wel een mandje waar de mensen een vrije bijdrage in mogen werpen. Hiermee dekken we de kosten voor publiciteit of kopen we een eindejaarscadeautje voor de vrijwilligers of een speciale herstelkit. Ooit kregen we van de kringloopwinkel een set naaigerei. Dat kwam goed van pas.’

Het leukste is de dankbaarheid van de mensen

We herstellen 60 tot 70 procent van de materialen’, vertelt Peter trots. ‘We geven ook workshops waarbij mensen leren om basisherstellingen uit te voeren. Of we leren hun furoshiki kennen, een Japanse inpakwijze met herbruikbare stoffen.’

‘Het leukste is de dankbaarheid van de mensen. Het hoeft niet altijd om dure apparaten te gaan. Soms hangt er een emotionele waarde vast aan een item, maar meestal zijn de mensen gewoon heel blij als hun toestel opnieuw werkt. Voor mensen met financiële moeilijkheden bieden we een grote hulp. Anderen kunnen met een gerust hart hun toestel naar het recyclagepark brengen nu ze zeker weten dat het niet herstelbaar is.’

*Voor de Nederlandse lezers: de Vlaamse termen recyclage en recycleren zijn equivalent voor recycling en recyclen.