Buurtmoestuin Mozaïek: gelijkwaardig genieten

Wie wil kan met begeleiding en ondersteuning van Velt een eetbare buurt starten. Dat is een samentuin, samenkookgroep, voedselbos, schoolmoestuin of buurtboomgaard waar buurtbewoners, vrijwilligers, landbouwers, scholen, zorginstellingen en gemeenten samen werken aan een warme, gezonde buurt voor iedereen. Bij zorgvoorziening Mozaïek in Oostakker is er zo'n buurtmoestuin.

--------------------------------------------------------

In 2022 schreef Miriam Hemelsoet van zorgvoorziening Mozaïek in Oostakker een dossier voor een buurtmoestuin. De moestuin is het concept, maar komt voort uit het verlangen om de zorginstelling meer met de buurt te verbinden. Corona had de muren immers weer wat hoger opgetrokken.

Co-creatie

‘We kwamen in aanmerking voor het wijkbudget van de stad Gent. Daarbij wordt het geld aan de burgers of verenigingen zelf gegeven met als doel het samenleven in de wijk te verbeteren. Het project werd goedgekeurd: een enorm cadeau!’

De stad stelde wel een paar voorwaarden: het tuinproject moest in co-creatie en het moest ecologisch. En zo werd van bij het begin de samenwerking met Velt opgestart met praktijkbegeleider Filip Bonné.

Image

Kleur en beleving

Miriam: ‘We deden een oproep in onze buurt en in januari 2024 hadden we een eerste samenkomst. Een maand later startten de grondwerken en werden de bedden opgemaakt. Met alle geïnteresseerden gaven we het tuinplan vorm. Daarbij kwam naar boven dat naast groenten ook het natuurbelevingsaspect op de prioriteitenlijst prijkte, net als geur en kleur – lees: bloemen! Het moest een plek worden voor alle zintuigen en om te genieten.’

Laat bloemen nu precies het stokpaardje zijn van buurtbewoonster Kathleen. ‘Thuis kweek ik veertig soorten dahlia’s. Ik heb er enkele meegebracht en hier geplant. Dit jaar is het bloembed in oppervlakte verdubbeld, dus ik noem het een succes!’ Ze wijst naar een prachtige, grote variant van het leeuwenbekje. ‘De bijen verdwijnen daar vol-le-dig in. Ik vind dat fantastisch!’

‘Die bloemen zijn inderdaad een ontdekking’, vult begeleidster Griet aan. ‘We verdelen ze over de huizen van Mozaïek en maken bekoorlijke boeketten voor de jarigen.’

Gelijkwaardig

‘Onze cliënten – bewoners of gasten uit de dagbesteding – werken hier samen met buurtbewoners. Het gebeurt in onze eigen tuin, waarmee we het mobiliteitsprobleem omzeilen. Alles is rolstoeltoegankelijk, en er komen nog verhoogde moestuinbakken’, zegt Miriam.

Elke twee weken is er een samenwerknamiddag. Er zijn drie medewerkers aanwezig voor het agogische aspect: voor wanneer iemand met spanningen kampt of zich niet goed verstaanbaar kan maken. ‘Voor de gelijkwaardigheid streven we naar een evenwicht tussen mensen met en zonder beperking.’

Kathleen: ‘Ik hou van het Engelse wijktuinenconcept en vind het leuk dat we dat hier ook doen. Samenwerken met de cliënten is verrijkend en het gemeenschapsgevoel is goud waard.’ 

Dat vindt buurtbewoner Albert ook: ‘Ik heb zelf een tuin en dertig jaar moestuinervaring, maar het zijn de cliënten die me naar hier brengen.’

Image

Foodtruck

De bewoners van Mozaïek werken hard. Marina zaait sla en peterselie voor en wil geen pauze nemen. Rika heeft erwtjes geoogst die ze vervolgens dopt. Ze zou ze het liefst zo opeten. Wesley geeft water en oogst paarse, volmaakte koolrabi’s. Ook rode bieten trokken ze al uit de vruchtbare zand-leemgrond.
 

‘Met de oogst koken we in de huizen van Mozaïek of tijdens ons wekelijkse kookclubmoment. Maar het is onze droom om de groenten te gebruiken voor ons foodtruckproject’, vertelt Mozaïekmedewerkster Kimmie. ‘We rijden een keer per maand met vers bereide maaltijden naar bedrijven, waar medewerkers tijdens hun middagpauze hun bestelling afhalen en opsmikkelen. Onze cliënten vinden het super om mee te rijden en te helpen. De laatste keer hadden we bijvoorbeeld gazpacho mee. Hoe fijn zou het zijn om die met onze eigen groenten te maken!’

Succes

De beplantbare oppervlakte is in 2025 verdubbeld en er werd een serre opgesteld. Binnenkort komen er ook kippen bij. Een pauze nemen of genietend toekijken kan sinds kort in het gloednieuwe houten prieel, dat voor schaduw en gezelligheid zorgt. Vanaf 2026 moet dit project het weliswaar zonder Velt-begeleider doen, terwijl er geen tuinervaring te over is. 

Filip: ‘Als aanvulling op de zaaikalender van Velt stelde ik een gedetailleerde excel op met wat er elke veertien dagen moet of kan gebeuren. Daarmee hebben ze een goede leidraad.’

Bovendien zijn ze hier aanhanger van het principe: wanneer je mensen laat samenwerken vanuit interesse en talent, heb je een grote kans op succes. Het komt dus helemaal goed!’