Image
Gepubliceerd op:
15.04.2024
Sommige akkers kleuren momenteel oranje. Felgekleurde vlakken in een frisgroen lentedeken. Deze kleur is het resultaat van de gangbare landbouwpraktijk om aanwezige planten op een akker dood te spuiten. Dat vergemakkelijkt het klaarleggen van de akker voor de latere aanplant van bijvoorbeeld nieuwe aardappelen. Glyfosaat en andere onkruidverdelgers worden daarvoor gebruikt.
Velt betreurt de felle oranje akkers. Het gebruik van onkruidverdelgers om alle planten op de akker te vernietigen, is een slechte zaak voor mens en milieu. Bayer, de belangrijkste producent van de vaakgebruikte onkruidverdelger glyfosaat, houdt echter hardnekkig vast aan deze business-as-usual. Hoe lang nog?
Pro landbouwers, contra pesticidelobby
Mogen landbouwers hun werk dan niet makkelijker maken? Natuurlijk wel. Velt wil landbouwers niet in een kwaad daglicht stellen. Zij doen het graag goed. Adviseurs van Bayer vertellen hen echter voortdurend dat je beter vooraf spuit, ze beschouwen deze aanpak als business-as-usual.
Wat zegt Bayer? Twee voorbeelden uit de praktijk
- Volgens Bayer zorgt deze techniek voor een betere bodem. De redenering: ‘Je hoeft minder diep te ploegen op een bespoten akker met afgestorven planten. Minder grondbewerkingen houden de bodem gezonder.’ Het klopt dat ondiep ploegen de bodemvruchtbaarheid ten goede komt.
Wetenschappelijk onderzoek toont daarentegen dat bacteriën en schimmels in de bodem die plantengroei stimuleren, erg gevoelig zijn voor glyfosaat [1]&[2] . Hun positieve werking vermindert sterk door de bespuiting. Dat verlaagt de bodemvruchtbaarheid.
- Bayer is zich bewust van het toenemend onbehagen bij plattelandsbewoners voor het spuiten van de akkers. Daarom geeft ze de landbouwers de volgende raad: ‘Houd de tijd tussen het spuiten en het bewerken van de akker zo kort mogelijk. Hanteer de verplichte wachttijd [3], geen dag langer. Zo vermijd je dat oranje akkers lang zichtbaar blijven en dat buurtbewoners vragen stellen.’
Kan het zonder oranje akkers?
Ja, dat kan. Biologische landbouwers, een groeiende groep binnen de landbouwersgemeenschap, mogen geen chemisch-synthetische pesticiden gebruiken. Zij doen het al jarenlang zonder onkruidverdelgers.
Ook sommige gangbare landbouwers willen het anders. Op demodagen van Inagro, het praktijkgericht onderzoekscentrum in Vlaanderen, is veel interesse voor machines die opkomende planten of groenbemesters vernietigen en inwerken, mét oog voor brandstofbesparing. Een ruim aanbod van schijveneggen, cultivators, messenwalsen, klepelmaaiers, messenkopeggen, spitmachines, mulchfrezen, ecoploegen en kneuzers. Vindingrijke namen die de weelde aan alternatieve machines plastisch omschrijven.
Waarom zonder glyfosaat?
Onkruidverdelgers zoals glyfosaat schaden de biodiversiteit. Bij amfibieën stellen onderzoekers een verstoorde ontwikkeling van hart en hersenen vast. Ook bestuivers en waterorganismen hebben er last van. En, nadelig voor de landbouwopbrengst zelf: bacteriën en schimmels in de bodem die plantengroei stimuleren, zijn erg gevoelig voor glyfosaat.
Ook vanuit gezondheidsstandpunt is het heel begrijpelijk dat landbouwers kiezen om het zonder glyfosaat te doen. Het EFFAT, de koepelorganisatie van meer dan honderd vakbonden die onder meer landbouwers en loonwerkers in de sector in Europa vertegenwoordigt, riep in 2021 [4] al op tot een volledige ban van glyfosaat ter bescherming van hun gezondheid.
Bronnen
[1] Glyfosaat: wat doet deze pesticide in de bodem?
[2] Beneath the orange fields: Impact of Glyphosate (herbicides) on soil organisms
[3] De wachttijd is het aantal dagen tussen het spuiten en de latere bewerking. Hij ligt wettelijk vast. Een voorbeeld: voor het glyfosaat-houdend product Catamaran 360 van Bayer is er een wachttijd van minimaal 7 dagen tussen het doodspuiten van ontwikkelde onkruiden en het zaaien of planten van de volgende teelt.
[4] Ending the use of glyphosate and building a more sustainable agriculture
Image
Campagne Doe het zonder
Pesticiden zijn schadelijk. Voor onze gezondheid, maar ook voor de natuur. Pesticiden vervuilen de bodem, het water en de lucht. Ze maken planten, dieren én mensen ziek. Met de campagne Doe het zonder tonen we hoe het zonder pesticiden kan.
