Wat doe je tegen de preimineervlieg?

Als jouw uien, sjalotten of prei snel achteruitgaan, dan ligt dat bijna zeker aan de preimineervlieg. De preimineervlieg (Napomyza gymnostoma) kwam begin deze eeuw aan uit Oost-Europa. Dit vliegje heeft bij ons nog geen natuurlijke vijanden.

Welke schade veroorzaakt de preimineervlieg?

• Doordat dit beestje zo nieuw is, herkennen veel tuiniers de schade niet. Ze denken aan preimot, preiroest of uienvlieg.
• De schade door deze mineervlieg is echter veel groter. De larven graven gangen in het blad, het hele groeiseizoen door. In winterprei vreten ze zelfs door zolang het niet te hard vriest.
• Typisch bij ui en sjalot zijn de krullende vergroeiingen, bij prei vallen de langgerekte bruine gangen op.
• Je vindt onderaan de beschadigde plantendelen bruine larfjes of cocons die enkele millimeter lang zijn.
• Door de vraatschade tasten bacteriën en schimmels de planten aan waardoor uien en prei onbruikbaar worden.

Hoe bescherm je jouw groenten?

• Zorg dat de mineervlieg haar eitjes niet kan leggen. Insectengaas met een maaswijdte kleiner dan 0,8 mm biedt hiervoor de oplossing. Het vrouwtje legt al in het voorjaar eitjes, dus gaas leg je best al van bij het begin van de teelt. Laat dat insectengaas liggen tot aan de oogst, of tot de eerste nachtvorst in november.
• Mulch met boerenwormkruid (Tanacetum vulgare). Snijd deze wilde, geurige plant in stukjes, en leg een mulchlaag van 5 cm tussen de planten en tussen de rijen. De preventieve werking komt enerzijds door de geur, maar vooral door de thujonen in het boerenwormkruid. Mulch met andere plantensoorten blijkt veel minder effect te hebben.
• Observeer regelmatig je ui, prei en sjalot, meer bepaald de bladtoppen. Een rij lichtgroene stipjes duidt al op ei-afleg door de preimineervlieg. Hieronder alvast een foto.
• Ruim gewasresten en aangetaste planten op. Verwerk ze in een goed broeiende composthoop verwerken of gooi ze bij de kippen.
• Veel verwante/wilde/doorlevende ui-achtigen (Alliums) hebben nauwelijks of geen last van de preimineervlieg. Bijvoorbeeld bieslook, grof bieslook, Chinees bieslook en knoflook.

Hoe kun je de preimineervlieg bestrijden?

Sinds 2008 vind je voor particulieren het product Conserve® in de handel. Conserve ® heeft als actieve stof spinosad:

• Een mengsel van twee toxines die geproduceerd worden door een natuurlijke bodemschimmel.
• Die bestrijdt rupsen, vliegen, trips en kevers in diverse teelten door contact- en maagwerking.
• Uit proeven van het Proefcentrum voor de Biologische Teelt (PCBT) blijkt dat de werking in diverse groenteteelten doeltreffend is.

Spinosad is toegelaten in de biologische landbouw sinds mei 2008. Het is veel veiliger dan vrijwel alle chemische middelen. Het is weinig toxisch voor de mens, voor zoogdieren en voor vogels. Bovendien spaart het ook nuttige insecten als lieveheersbeestjes, roofwantsen, gaasvliegen en roofmijten. Daarom is spinosad in een ecologische tuin ook te verkiezen boven het bekende pyrethrum.

Wel is spinosad zeer giftig voor in water levende organismen én voor bijen en sluipwespen. Deze giftigheid geldt vooral bij de directe contactwerking, kort na spuiten. Op het blad en in de bodem wordt het middel snel afgebroken, maar in water kan het in afwezigheid van zonlicht lang aanwezig blijven. Daarom mag je het zeker niet gebruiken in de buurt van vijvers, beken en poelen. Om bijen en wespen te sparen mag je het product niet gebruiken op planten in bloei of in de buurt van planten of onkruid in bloei. Een ander nadeel is dat er al verschillende gevallen van resistentie vastgesteld zijn tegen dit middel. Je mag het dus zeker niet zomaar verschillende malen na elkaar gebruiken.

Gebruik Spinosad vroeg genoeg, dus zodra je de aantasting vaststelt. Dan is de larve nog actief en kan ze de toxines opnemen.

 middel snel afgebroken maar in water kan het in afwezigheid van zonlicht lang aanwezig blijven. Daarom mag je het zeker niet gebruiken in de buurt van vijvers, beken en poelen. Om bijen en wespen te sparen mag je het product niet gebruiken op/nabij planten in bloei.