Wisselteelt is jaarlijks verschillende gewassen doorschuiven. Zo komt hetzelfde gewas pas na enkele jaren terug op hetzelfde moestuinbed. Synoniemen voor wisselteelt zijn teeltwisseling, teeltrotatie of vruchtwisseling.
Waarom is wisselteelt belangrijk?
Veel moestuingewassen zijn waardplant voor bepaalde, soortgebonden ziekten en plagen. Die ziekten en plagen overwinteren als ei, pop, cyste, spore,… in de grond. Als je het volgende jaar hetzelfde gewas weer op hetzelfde moestuinbed kweekt, vermenigvuldigen die plagen of ziekten zich massaal.
Als je regelmatig andere plantensoorten/-families kweekt op dezelfde bodem, dan sterven intussen die ondergrondse ziekten en plagen weer af. Voor veel gewassen geldt dus een wachttijd. Zo moet je tussen twee erwtenteelten minimaal vijf jaar laten.
Kun je ook alles door mekaar planten?
Wisselteelt is een landbouwtechniek die al heel lang meegaat. In de landbouw werkt men meestal met grote, kwetsbare monoculturen. Dat zijn grote velden met eenzelfde gewas. Daarom kweken boeren elk jaar een ander gewas op hun velden.
Ook tuiniers gebruiken al eeuwen wisselteelt op hun bedden om hun bodem en gewassen gezond te houden en een goed overzicht te hebben.
Met wisselteelt doe je aan diversiteit in de tijd, met combinatieteelt doe je aan diversiteit in de ruimte. Als beginnende tuinier werk je best met een heel overzichtelijk teeltschema, zodat je weet waar wat staat. Zelfs als je alles of veel door mekaar plant, kunnen ziekten en plagen je planten nog aantasten. Heel gevoelige gewassen zoals raap krijgen op zandgrond snel knolvoet, en daar raak je niet meer van af.
Welk teeltschema gebruik je?
Hiernaast ontdek je het makkelijkste schema. Je kunt het als volgt onthouden: Alle Pesticiden Kunnen Beter Vermeden Worden.
Hoe gebruik je het wisselteeltplan?
Verdeel je tuin in het aangegeven aantal moestuinbedden (of een veelvoud ervan) of pas een schema aan jouw eigen behoefte of smaak aan. Let op het volgende:
- Bij koolgewassen horen alle kolen, maar ook radijs en rammenas, rucola, tuinkers, paksoi, mizuna, raap en raapsteel.
- Bij wortelgewassen plaats je wortel, pastinaak, ui en sjalot, rode biet.
Gelukkig zijn er ook handige uitzonderingen: winterpostelein, veldsla, Nieuw-Zeelandse spinazie en suikermaïs zijn met geen enkele andere groente verwant. Je kunt ze dus overal nog tussen zaaien of planten.
De Velt-groepen organiseren heel wat workshops, lezingen en andere activiteiten over koken, tuinieren en meer. We verzamelen ze voor jou in een handige activiteitenkalender met kaart.
Heb je nog een vraag over dit thema en ben je lid van Velt? Dan kun je te rade gaan bij een van de Velt-experten.
Leden van Velt weten meer
Voor kennis en praktische tips over ecologisch tuinieren, leven en koken moet je bij Velt zijn.
- Het tijdschrift Seizoenen barst van de nuttige weetjes.
- Onze boeken maken van jou een tuinexpert of meesterkok.
- En wat dacht je van de vele workshops en lezingen?
Geniet van deze schat aan informatie.