Een correcte staalneming is van belang als je de bodem van jouw moestuin wilt laten analyseren.
Vooraf
Neem geen bodemstaal als je onlangs bemest of bekalkt hebt. In dat geval wacht je best een paar maanden. Een goed moment is het vroege voorjaar, voordat je compost aanvoert.
Homogeniteit is van belang. Als jouw tuin bestaat uit stukken grond die verschillen, dan is een aparte analyse en staalneming aangewezen. Het kan gaan om een verschil in bodemtype (bijvoorbeeld een stuk ligt op een helling, het andere op de valleibodem) of een verschil in voorgeschiedenis (bijvoorbeeld een deel was al moestuin, het ander deel gazon).
Diepte, gereedschap en staalneming
Je neemt een staal van de bovenste 23 cm van je bodem. Bij sommige laboratoria kun je een handboor lenen, maar het gaat ook met een spade waar je op 23 cm een lijn op tekent, of - voor zachtere bodems - een stevige buis die je halveert tot op 23 cm.

Schraap het opliggend materiaal (stro, blad, kruidgroei) weg. Als je een buis gebruikt, duw je ze verticaal de grond in. Schraap daarna de 23 cm aarde in jouw emmer.
Met de spade maak je eerst een putje, steek daarna verticaal een schijf af. Van die schijf snij je een strook af (2 à 4 cm) die je in jouw emmer gooit. Je kunt ook heel de schijf gebruiken maar dan wordt het een zware emmer, want deze staalneming moet je zo’n 25 keer herhalen. De omvang van de stalen kies je zelf, maar probeer het consistent te doen (steeds ongeveer dezelfde omvang) en maak geen ‘taartpunt’ maar een ‘staaf’: zorg dat je van elke laag evenveel aarde neemt .
Tip: observeer intussen: zijn er wormen- en wortelgangen te zien? Vallen de kluiten los uiteen (zand), zijn ze hard en compact of verkruimelen ze mooi?
Mengstaal
Ook al kreeg gans het stuk grond dezelfde behandeling, zuurtegraad, mineralen en koolstofgehalte variëren van plek tot plek. Om jouw staalneming representatief te maken, loop je langs de diagonalen over het terrein. Neem minstens 12 stalen op elke diagonaal. Na afloop meng je de aarde in jouw emmer - of in een kruiwagen als het veel is. Dat moet grondig gebeuren om een representatief mengstaal te maken.

Van het mengsel neem je de benodigde hoeveelheid om aan het laboratorium te bezorgen. Let erop dat de analyse gebeurt voor bodemtype, koolstofgehalte (%C) en zuurtegraad (pH), want deze gegevens heb je nodig voor de omrekening naar een ecologisch bemestinsgadvies met de bemestinsgtool van Velt.
Het laboratorium zal meestal ook aangeven hoeveel kalium, fosfaat en magnesium aanwezig zijn. Dat geeft een beeld van de bodemvruchtbaarheid, maar extra bemesting met deze mineralen is niet nodig. Met goede compost vul je die voldoende aan en bovenal. Het organisch materiaal van compost en mulch doet het bodemleven opbloeien en dat zorgt voor evenwicht.

De Velt-groepen organiseren heel wat workshops, lezingen en andere activiteiten over koken, tuinieren en meer. We verzamelen ze voor jou in een handige activiteitenkalender met kaart.

Heb je nog een vraag over dit thema en ben je lid van Velt? Dan kun je te rade gaan bij een van de Velt-experten.

Leden van Velt weten meer
Voor kennis en praktische tips over ecologisch tuinieren, leven en koken moet je bij Velt zijn.
- Het tijdschrift Seizoenen barst van de nuttige weetjes.
- Onze boeken maken van jou een tuinexpert of meesterkok.
- En wat dacht je van de vele workshops en lezingen?
Geniet van deze schat aan informatie.