Pesticidegebruik buiten landbouw: Nefyto vs. Staat 0/1

Sinds november 2017 geldt in Nederland een verbod op het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen buiten de landbouw. Door dit verbod is het lokale besturen, bedrijven en particulieren niet meer toegestaan om pesticiden te gebruiken op verhardingen en openbaar groen. Dit verbod betreft ook zogenoemde laagrisicomiddelen. Tegen dit verbod hadden Nefyto & Artemis, vertegenwoordigers van de gewasbeschermingsindustrie, een zaak aangespannen. Op 17 januari 2019 bevestigde de rechtbank dat het verbod geldig blijft. Nefyto & Artemis bijten in het zand.

Te hoge glyfosaatconcentraties

De argumenten die tegen het verbod werden aangehaald, worden vaak gehoord in gelijkaardige discussies: dat gewasbeschermingsmiddelen een strenge erkenningsprocedure doorlopen, dat het vrije verkeer van goederen wordt belemmerd, dat ook andere stoffen risico’s inhouden. De rechtbank counterde echter de argumenten en handhaaft het verbod.

Velt is verheugd over deze uitspraak. Geert Gommers, onze expert pesticiden, zegt: 'De vervuiling van het oppervlaktewater is een doorslaggevende argument bij deze beslissing van de Rechtbank. We hebben oppervlaktewater nodig voor ons drinkwater. In het vonnis lees je dat 5 van de 8 drinkwaterlocaties in 2016 niet voldeden aan de drinkwaternorm door te hoge glyfosaatconcentraties. Glyfosaat werd immers veel gebruikt door particulieren, tuinaannemers en onderhoudsmensen van parken. Het is dus logisch dat de overheid die stoffen tracht te beperken en dat de rechtbank de tegenargumenten van tafel veegt vanwege het algemeen belang.'

Beïnvloeding drinkwaterproductie

Overigens betreft het verbod minder dan 2,5% van de totaal verkochte hoeveelheid werkzame stof: jaarlijks wordt in Nederland ongeveer 10 à 11 miljoen kg actieve stof verkocht, waarvan dus ongeveer 250.000 kg bestemd is voor gebruik buiten de land- en tuinbouw. Zo’n 4 à 17% van de gewasbeschermingsmiddelen die buiten de landbouw worden gehanteerd, spoelen af naar grond- en oppervlaktewater. 60% daarvan komen terecht in het oppervlaktewater en beïnvloeden zo de drinkwaterproductie.

Naast overschrijdingen voor glyfosaat werden in de periode 2013-2017 voor ten minste 6 andere actieve stoffen overschrijdingen van de norm vastgesteld. Het Rijksinstituut voor Volkgezondheid en Milieu stelde in 2016 dat ongeveer een kwart van de grondwaterwinningen problemen kent met bestrijdingsmiddelen. Daardoor, concludeert de instantie, is 'bij ongewijzigd beleid (…) de beschikbaarheid van drinkwater uit grondwater van goede kwaliteit niet vanzelfsprekend'.

Logisch, niet?