Vlaamse tuincentra adviseren te vaak schadelijke herbiciden

Groeit er onkruid op je oprit of je terras? Dan heb je volgens verkopers maar één optie: spuiten met schadelijke herbiciden. Dat is de belangrijkste conclusie die Velt trekt na het anonieme bezoek aan dertig tuincentra of doe-het-zelfzaken in Vlaanderen en Brussel.

Mystery shopping

Sinds begin dit jaar zijn tuincentra of doe-het-zelfzaken die herbiciden verkopen verplicht om de klant te informeren over minder schadelijke alternatieven. Elk tuincentrum met een fytolicentie moet daarenboven een adviseur in huis hebben die de klanten moet informeren over veiligheidsvoorschriften. De fyto-industrie maakt zich immers sterk dat de gezondheidsrisico’s van pesticiden grondig teruggedrongen worden op voorwaarde dat de veiligheidsvoorschriften nageleefd worden.

Maar hoe zit het met die kennis in de tuincentra en het advies aan de klanten? Velt stuurde negen mystery shoppers uit over het hele Vlaamse en Brusselse land.

Spuiten, spuiten en nog eens spuiten

'Dat is het advies dat je in elk tuincentrum krijgt als je aan een verkoper raad vraagt over onkruid', zegt Barbara Creemers, campagnecoördinator 2020pesticidevrij bij Velt. 'Of het nu je oprit, je terras of dolomietsteentjes zijn, overal hoor je dat er maar één efficiënte manier bestaat en dat zijn herbiciden.'

'Verkopers besteden geen aandacht aan de alternatieven. En vraag je hen naar die alternatieven, zoals branden, manueel verwijderen of de voegen krabben, dan hoor je dat ze ofwel niet werken, ofwel veel meer inspanning vragen. Ook om te voorkomen dat onkruid terugkeert, raden ze aan om opnieuw te spuiten met herbiciden. 90% van de verkopers in de bezochte tuincentra haalt dat aan als enige mogelijkheid.'

Wettelijke affiches missen hun doel

Volgens een Koninklijk Besluit zijn winkels die chemische bestrijdingsmiddelen verkopen verplicht om in het rek met pesticiden de klant te informeren over alternatieven en op die fiches ook aan te duiden welke alternatieven zij in huis hebben. 'Op 60% van de plaatsen vonden onze mystery shoppers deze fiches. Maar tussen de schreeuwerige verpakkingen en promovideo’s vallen deze zwart-wit A4-fiches helemaal niet op.'

Klant en milieu zijn de dupe

'Geen enkele verkoper vermeldde spontaan de veiligheidsvoorschriften nadat hij ons een chemische onkruidverdelger had aanbevolen. Als we doorvroegen, hoorden we in de helft van de gevallen zelfs niet dat we handschoenen moeten dragen. Drie kwart van de mystery shoppers werd niet verteld dat extra beschermkledij nuttig is.'

'Ook de kinderen komen pas ter sprake als we ernaar vragen. Mogen kinderen spelen op de oprit of het terras nadat je er onkruidverdelger op spoot? 1/3 vindt dat geen enkel probleem. Nog triester is het gesteld met de afwatering: in 80% van de gevallen horen we dat het geen kwaad kan dat het product via een duiker van de riolering of een afwateringsputje op het terras in het oppervlaktewater belandt.'