Image
Gepubliceerd op:
29.05.2024
De BIJwei is een van de locaties die je kan bezoeken tijdens de Velt-ecotuindagen in het weekend van 1 en 2 juni.
Een kleine tien jaar geleden stampte Ellen Bakker, die altijd leerkracht is geweest, taaltuin de BIJwei in het Nederlandse Lichtenvoorde uit de grond. Het is een plaats waar ecologie en taal samenvloeien. Ellen helpt er mensen die door omstandigheden het Nederlands niet zo goed onder de knie hebben. Maar ze doet dat ook buiten de grenzen van de tuin, door bijvoorbeeld activiteiten te organiseren. Wij gingen een kijkje nemen.
Hoe is het project tot stand gekomen? Vanwaar het idee?
Ellen: ‘Ik ben altijd leerkracht geweest en later heb ik ook nog een taalbureau gehad. Taal vormt dus een rode draad door heel mijn leven. Voor mij is taal hetgeen wat ons verbindt. Alles is taal.’
‘In 2015 stond er een stuk landbouwgrond met schapen te koop in Lichtenvoorde. Ik voelde gewoon dat ik het moest kopen. Ik wist nog niet exact waarom of waarvoor ik het dan zou gebruiken, maar gaandeweg is het idee gegroeid om er een taaltuin van te maken. Het is een plaats waar mijn twee passies - ecologie en taal - samenvloeien.’
Klinkt leuk, maar wat is die taaltuin exact?
Ellen: ‘De BIJwei of de ‘BLIJwei’, zoals de buurtbewoners de tuin tegenwoordig noemen, is een plaats waar iedereen welkom is. Wel focussen we vooral op mensen die moeilijkheden hebben met taal. Dat kunnen bijvoorbeeld mensen met een andere origine of mensen met een beperking zijn.’
‘In de tuin krijgen ze elk een perceel waarop ze kunnen tuinieren. Daar ontmoeten ze elkaar tijdens het werken. Ik geef ook regelmatig taallessen in de tuin, maar iedereen weet dat ik er ben om hen te helpen en vragen te beantwoorden wanneer ze het nodig hebben. Zo houd ik ook elke week een soort ‘spreekuur’ in het gemeentehuis van Lichtenvoorde met een tolk. Daar kunnen mensen dan terecht als ze vragen hebben over hun belastingbrief of andere documenten die op taalkundig vlak nogal ingewikkeld zijn.’
'Nu is de tuin prachtig. Ze wordt elk jaar ook mooier en mooier'
Organiseer je ook activiteiten in de tuin?
‘Zeker weten, we organiseren regelmatig iets waaraan de volledige groep kan deelnemen. Zo hebben we al een keer typische Iraakse gerechten gekookt onder leiding van onze deelnemers van Iraakse afkomst. De activiteiten zijn volledig vrijblijvend, mensen komen als zij dat willen.’
‘Verder heeft de tuin ook een stilteplek waar mensen tot bezinning kunnen komen of kunnen bidden als ze dat willen. Er zijn ook bijenkasten, een vijver en een wilgenhut. In de tuin liggen ook boeken en tijdschriften die mensen kunnen lezen om hun taal te oefenen. Sommige daarvan kunnen ze mee naar huis nemen.’
Hoe vinden mensen de weg naar de BIJwei?
‘Ik ben heel mijn leven leerkracht geweest. Heel wat mensen in Lichtenvoorde weten daardoor wie ik ben. Het is niet uitzonderlijk dat ik ergens aanbel en dat ze me meteen begroeten met ‘juf Ellen’. Ik heb dus een heel groot netwerk en ik praat ook gewoon spontaan tegen de mensen. Ik durf ook te vragen of mijn flyer bij de lokale bakker mag liggen. Ondertussen is de lokale overheid ook helemaal mee in het verhaal dus zo vinden mensen ook de weg naar de BIJwei.’
Image
Wat wil je dat de wereld weet over wat jullie hier doen? Waar ben je supertrots op?
‘Iets waar ik heel trots op ben is dat de tuin nu wat structuur heeft. In het begin was er wel een soort tekening met daarop wat aanduidingen, maar van een duidelijk plan was geen sprake. We waren gewoon her en der aan het planten. Toen ben ik te rade gegaan bij IVN en Loek Gorris. Die hebben me geholpen om een echt tuinplan te maken. Nu is de tuin prachtig. Ze wordt elk jaar ook mooier en mooier.’
Welke plannen heb je nog met de tuin?
‘Het volgende aspect dat ik wil uitwerken, is kunst in de BIJwei. Ik merk dat onze mensen daar in hun leven weinig mee in contact komen en dat vind ik een gemis. Ik ben onder meer van plan om met een schilder samen te werken. Maar dat is nu nog toekomstmuziek.’
‘Verder ben ik ook als vrijwilliger actief in een museum dat de geschiedenis van de landbouw in de Achterhoek vertelt. Daar komen vaak grote groepen mensen. Die wil ik graag de boodschap over ecologie meegeven, omdat ik daar veel meer mensen kan bereiken dan enkel degenen die naar de BIJwei komen.’
