Composteren: hoe doe je dat?

Veel composthopen of –bakken produceren vliegen, mieren of stank, maar geen compost. Dit omdat ze enkel maar wat bij elkaar gegooid afval bevatten. Is composteren dan zo moeilijk? Nee , zolang je maar het MANGO-principe toepast:

1. Mengen  |  2. Afdekken  |  3. Natmaken  |  4. Een Grote hoop maken  |  5. Omzetten

Stap 1: Meng bruin en groen materiaal

Het groene materiaal in je composthoop levert vooral voedingsstoffen, het bruine materiaal structuur. Belangrijk is dat je pure lagen groen of bruin materiaal vermijd: gooi ze daarom met een riek door mekaar. Let bovendien op dat het afval niet te grof is, anders duurt het te lang voor het afbreekt. Takken moet je dus in kleinere stukken knippen of hakselen.

Veel materialen horen tussen bruin en groen materiaal in omdat ze van alles wat bevatten. Denk bijvoorbeeld aan stalmest of vers gesnipperde takken. Deze materialen zijn ideaal voor je composthoop, maar meng ze voor de zekerheid ook met andere soorten afval.

Precieze theoretische verhoudingen voor je composthoop gaan we niet aangeven. Je moet gewoon zorgen dat je een hele verscheidenheid aan materialen hebt en ze goed mengt. Hoe beter je mengt, hoe beter de start van je composteerproces.

Stap 2: Afdekken

Een klassieke bak met gaas of met grote spleten in de wanden (en zonder bedekking bovenop) droogt veel te hard uit en koelt veel te snel af om de thermofiele bacteriën en alle andere compostwezentjes goed te laten werken.

Geef je composthoop wanden en een dak om het vocht en de warmte binnen te houden (bijvoorbeeld met jute zakken, een oud tapijt, wat plastic zeil,…). Je composthoop zal hierdoor niet verstikken, zolang je materiaal binnenin luchtig genoeg is.

Stap 3: Natmaken

Knijp een handvol gemengd compostmateriaal uit (met je handen dus). Als er enkele druppels uit lopen, dan is het vochtig genoeg. Anders voeg je er nog wat water aan toe.

Stap 4: Een grote hoop maken

Een grote hoop werkt beter dan een kleine, want de warmte- en vochtverliezen zijn beperkter. Een m³ composteert beter en sneller dan een paar emmers afval.

Stap 5: Omzetten

Na een maand (of iets langer) zet je de hele hoop om. Schep alles helemaal door elkaar met de riek, en zorg dat wat eerst aan de buitenkant zat nu binnenin de hoop komt.

Hoeveel compost dien je toe?

Liet je een analyse uitvoeren en ken je het koolstofgehalte in je tuin, geef dan de compostgift zoals die overeenkomt met de tabel hieronder (hoop/vat of groencompost). Zoek in de linkse kolom je percentage en lees op die lijn hoeveel compost je moet geven. Heb je geen analyse en dus geen koolstofpercentage, dan heb je twee keuzes:

1. Was je voorganger iemand die redelijk wat mest of compost gebruikte, geef dan jaarlijks ongeveer 250 kg/are (doe dan alsof je een percentage C van 2,2% of meer hebt).
2. Als de bodem een laag %C heeft (een bleke kleur), dan geef je enkele jaren 400 kg/are. Het %C zal dan traag maar geleidelijk stijgen naar de evenwichtssituatie.

Meer informatie over composteren

• Hoe gebruik je compost? Hoe beter je deze principes toepast, hoe beter en sneller je hoop zal werken. Experimenteer vooral en je zult merken dat je het ene principe soms kunt laten vallen als je de andere heel goed toepast. Als je hoop bijvoorbeeld bijzonder groot is, goed gemengd en vochtig genoeg, dan hoef je hem niet om te zetten. Of je kunt een kleinere hoop heel goed activeren door hem wekelijks om te zetten.
• Voor wie al meteen hardop droomt van warmterecuperatie uit een composthoop, moet zeker eens de filmpjes (deel 1 - deel 2) over Jean Pain (de grondlegger van dit principe) bekijken.
• Je zult zien dat je machines fossiele brandstof en vooral veel plaats nodig hebben. Kun je dit in je eigen situatie veroorloven of vind je een compactere, duurzamere manier? 
• Tip: een hoop van enkele m³ paardenmest is al een stap in de goede richting, maar na enkele weken mindert de warmteproductie al, dus dan moet je bijscheppen, omzetten,...

Meer weten over composteren en ecologisch tuinieren?

Waarom geen lid van Velt worden? Voor slechts 35 euro ontvang je 6 keer per jaar krijg je ons ledentijdschrift Seizoenen en geniet je van tal van andere voordelen. Ontdek het hier.

(C) Foto's: Velt en Swa De Heel