Mijn kippen hebben bloedluizen. Wat nu?

Bloedluizen bij kippen is – met voorsprong – de meest gestelde vraag bij Velt over parasieten. Echter: deze parasiet is geen luis maar een mijt. Rode bloedluis en bloedluis zijn veel gebruikte termen, maar de juiste term is rode vogelmijt of rode bloedmijt.

Hoe ziet rode vogelmijt eruit?

De kleur varieert van grijs tot bruin en rood. Wanneer de mijt zich net met kippenbloed gevoed heeft, is ze helderrood. Met het blote oog is ze moeilijk te zien (een volwassen mijt is max. 1 mm groot). Overdag verschuilt ze zich in spleten en kieren, op donkere plaatsen in het hok, meestal kort bij de slaapplaats van de kippen. ’s Nachts komt ze bij de kippen bloed zuigen.

Overdag vind je zelden een rode vogelmijt op een kip. Na gemiddeld zeven dagen leggen de mijten eitjes en twee tot drie dagen later is de volgende generatie geboren. Op die manier neemt hun populatie explosief toe. Volwassen vogelmijten kunnen maandenlang zonder voedsel leven, zo kunnen ze een periode waarbij je hok leegstaat toch overleven.

Hoe stel je rode vogelmijt vast?

Door een mijtenval te plaatsen. Je neemt een ronde elektriciteitsbuis uit plastic (ong. 10 cm lang). In dit buisje leg je een stukje golfpapier (zoals de binnenverpakking van een rol beschuit). Je rolt het papier op tot het in het buisje past. Dit buisje hang of leg je onder de zitstokken.

’s Ochtends, als de mijten van de kippen komen, zoeken ze een schuilplaats voor overdag. Die vinden ze in de golfjes van het papier in het buisje. Als je ’s middags het karton uit het buisje haalt en openvouwt, zie je of er mijten in het hok zitten en krijg je een idee van hun aantal.

Wat zijn de symptomen van rode vogelmijt?

De mijten zuigen ’s nachts bloed bij de kippen en dat zorgt voor onrust in het hok. Kippen willen ’s nachts niet meer gaan zitten en blijven op de zitstok staan. Als er veel vogelmijten zijn, gaan kippen soms het hok niet meer in.

Na een tijdje zien de veren er ruw en verward uit en raken de dieren door bloedarmoede verzwakt. Het resultaat: vermagerde kippen met een fletse kamkleur die geen eieren meer leggen. In het ergste geval kunnen je kippen sterven.

Wat kun je tegen rode vogelmijt doen?

• Een grondige reiniging van het hok, met extra aandacht voor alle kieren en spleten, is de eerste stap. Donkere, nauwe plaatsen moet je goed nakijken. Je gebruikt het best heet water met een zeepoplossing. Je ververst ook het stof- of zandbad. Denk aan de haken waarop de zitstokken rusten, de onderkant van de mestplank en de legnesten.
• Een nabehandeling van het hok met een heel fijn gesteentemeel (lavameel) is aan te raden. Dat meel verstopt de ademhalingswegen en uitwendige organen van de mijten.
• Veel geprezen is knoflook bij de bestrijding van rode vogelmijt. Door knoflook aan het drinkwater toe te dienen, of door het voer te mengen, komt er knoflook in het bloed van de vogels. De bloedluizen lusten het bloed minder en drogen vervolgens uit. Deze manier van bloedluisbestrijding wordt vandaag de dag steeds meer toegepast.
• Sinds kort zijn er roofmijten in de handel verkrijgbaar die als natuurlijke vijand uitgezet worden tegen vogelmijten in kippenhokken, onder de merknamen DCM en Chickenheppie. Ook het gebruik van diatomeeënaarde is een goede oplossing.

In de gangbare teelt worden chemische insecticiden gebruikt. Biologische pluimveehouders maken bij een erge aantasting gebruik van natuurlijke insecticiden. Onderzoek bij Zwitserse biologische pluimveehouders heeft aangetoond dat een behandeling van rode vogelmijt met pyrethrumextract goede resultaten oplevert. Je gebruikt het product volgens de voorschriften op de verpakking. Wanneer je een kant-en-klare spray of oplossing gebruikt, kies dan voor pyrethrum met onschuldige plantaardige oliën als synergist, bijvoorbeeld katoenzaadolie of raapzaadolie. Herhaal de behandeling na 3 dagen.

Bij het gebruik van gesteentemeel of pyrethrum moet je het dier zelf inwrijven én het product op de schuilplaatsen van de parasieten in het hok verstuiven.